recensie

Scandinavische Film: Beste Scandinavische films top 15

Scandinavische film. Met filmlanden zoals Zweden en Denemarken heb je geen Hollywood meer nodig. Uit Scandinavië komt een ongelooflijk aantal prachtige films. Ook Noorwegen en Finland hebben, hoewel in mindere mate, ook een aantal zeer sterke klassiekers op hun naam staan. Hier kun je een introductie vinden tot de Scandinavische film, gevolgd door een top 15 van beste Scandinavische films.

Scandinavische Films: introductie en top 15

De beste Scandinavische films kan bijna synoniem staan aan beste films in het algemeen. Althans zo denken Scandinavische film fans er soms over. En wie kan ze ongelijk geven. Met filmlanden zoals Zweden en Denemarken die op grote schaal veel internationale successen weten te produceren, heb je al voor dagen aan uitstekend film vermaak. Maar ook Noorwegen en Finland moeten niet worden vergeten. Wellicht zijn de Noorse en Finse films minder toegankelijk, wat stijver en grauwer, maar ook deze landen hebben een paar pareltjes weten te creëren. Naast dat er een reeks prachtige Scandinavische jeugdfilms zijn gemaakt, zoals de vele Zweedse jeugdfilms en Deense jeugdfilms, zijn er nog meer Scandinavische films die meer dan de moeite waard zijn.

Voor introducties en top 10 lijsten van de beste buitenlandse films per land kunt u bij mijn special terecht:
Beste Films per land: introducties en top 10
Of in het geval van Scandinavische films meer specifiek op mijn beste Scandinavische film special:
Beste Scandinavische films: introducties en top 10 lijsten

Hier kun je echter een top 15 vinden van de beste Scandinavische films. De lijst is gebaseerd op de Deense, Zweedse, Finse, en Noorse films die op IMDb het hoogst zijn gewaardeerd. De lijst gaat terug tot 1980.

---

Beste Scandinavische films top 15

1. Fanny and Alexander – Fanny Och Alexander (1982)

Regie: Ingmar Bergman
Cast: Bertil Guve, Pernilla Allwin en Börje Ahlstedt
IMDb Rating: 8.2
Land: Zweden

Aan de voet van de twintigste eeuw groeien de kinderen van een regisseur en een actrice op in een Zweedse stad. Wanneer de vader vroegtijdig overlijdt, hertrouwt de moeder met de plaatselijke bisschop. Tot groot verdriet van de kinderen moeten ze ook bij hem inwonen op zijn sobere, strenge kanselarij. Hier zullen de nodige dramatische voorvallen plaatsvinden. De kinderen vinden echter ook toevlucht tot het huis van een merkwaardige koopman, die tevens de minnaar is van hun grootmoeder.

De enige film van Ingmar Bergman op het lijstje. Het is tevens een van de laatste echt grote werken van de grootmeester. De film heeft maar liefst vier Oscars mogen ontvangen, waaronder beste Buitenlandse Film en beste Regisseur. Het is een van de meeste krachtige, adembenemende Scandinavische films aller tijden.

2. The Celebration - Festen (1998)

Regie: Thomas Vinterberg
Cast: Ulrich Thomsen, Henning Moritzen en Thomas Bo Larsen
IMDb Rating 8.1
Land: Denemarken

Als de vader zestig jaar wordt, komt een steenrijke familie weer bijeen. Het wordt groots gevierd op een kasteel. Hoewel er met dikdoenerig uiterlijk vertoon veel kan worden weggepoetst, komen bepaalde geheimen toch altijd boven water. Zijn zoon zal tijdens het feest een toespraak houden en hij heeft twee speeches voorbereid, een gele en een groene. Als zijn vader de groene speech kiest, zal zijn zoon de waarheid aan de zaal verkondigen.

Festen is gefilmd als een Dogma 95 film met een handheld camera. Hoewel dit in het begin een beetje wennen is, merk je al snel dat het juist zeer sfeer versterkend werkt. Festen is een genot om naar te kijken: het biedt een afwisseling tussen grappige momenten, erg pijnlijke momenten en bijzonder smeuïge momenten. De Golden Globe nominatie voor beste buitenlandse film was het dan ook dubbel en dwars waard.

3. Let the Right one in - Låt den rätte komma in (2008)

Regie: Tomas Alfredson
Cast: Kåre Hedebrant, Lina Leandersson en Per Ragnar
IMDb Rating: 8.1
Land: Zweden

Oscar is een twaalfjarige jongen woonachtig in de suburbs van Stockholm. Hij wordt gepest en zint op wraak. Hij krijgt kracht uit een onverwachte hoek als hij veriefd wordt op een merkwaardig meisje dat geen zonlicht kan verdragen. Hij komt erachter dat ze een vampier is hij weet niet wat hij met zijn gevoelens, een interessante combinatie tussen liefde en angst, aan moet.

Een van de meest bekende Zweedse films van de afgelopen jaren. Hoewel er in hollywood op dit moment natuurlijk sprake is van een vampier hype, lift deze film daar niet op mee. Het is zoveel meer dan alleen een vampier film. Het is vele malen intrigerender, intelligenter en genuanceerder.

4. The Winter War - Talvisota (1989)

Regie: Pekka Parrika
Cast: Taneli Mäkelä, Vesa Vierikko en Timo Torikka
IMDb Rating: 8.0
Land: Finland

Deze film gaat over het verhaal van twee broers, Martti and Paavo Hakala, die hun dorp moeten verlaten om te proberen de aanval van Rusland op Finland in 1939 af te slaan. De broers behoren tot een peloton van reservisten die opeens worden opgeroepen.

De film geeft een prachtig beeld van oorlog en van de impact die een oorlog kan hebben. In tegenstelling tot andere Amerikaanse oorlog films, geeft deze film een realistisch beeld van wat oorlog met mensen en hun families doet. Hier vind je geen sentimentele en geromantiseerde filmversie, maar de ruige en onplezierige werkelijkheid.

5. Pinchcliffe Grand Prix - Flåklypa Grand Prix (1975)

Regie: Ivo Caprino
Cast: Wenche Foss, Per Theodor Haugen en Harald Heide-Steen Jr.
IMDb Rating: 8.0
Land: Noorwegen

Een animatie film over een fiets monteur die verraden wordt door een vriend. Deze vriend heeft zijn plannen voor een auto gestolen. Hij besluit de strijd met deze vriend aan te gaan in een aanstaande Grand prix. Zo is een historisch duel geboren.

Deze film wordt in Noorwegen op handen gedragen en heeft in Noorwegen een echte cult status bereikt. In de jaren 70 was dit voor heel Scandinavië een ontzettend vernieuwende film. Tot nu toe is het de Noorse film die het meest heeft opgeleverd. Het is een film voor alle generaties.

6. Offret - The Sacrifice (1986)

Regie: Andrei Tarkovskij
Cast: Erland Josephson, Susan Fleetwood enTommy Kjellqvist
IMDb Rating: 8.0
Land: Zweden

De feestvreugde van Alexander zijn verjaardag wordt gedrukt door de aankomende nucleaire oorlog. Terwijl iedereen zich voorbereid op het naderende onheil, krijgt Alexandere merkwaardige dromen waarin hij de boodschap krijgt dat hij de oorlog kan voorkomen. Het enige wat hij moet doen is Maria opzoeken, waarvan gezegd wordt dat ze een heks is.

Tartovskij was een russische filmmaker die eenmalig een film in Zweden heeft opgenomen. Sommige mensen omschrijven de film als meer een spirituele reis dan een film. De film is vrij zwaar op de hand, en in plaats van dat je echt kunt spreken van een verhaallijn, is het meer een verkenning van het karakter Alexander. De film is zeker de moeite waard, maar wordt geen luchtige zit.

7. Adam's apples - Adams æbler (2005)

Regie: Anders Thomas Jensen
Cast: Ulrich Thomsen, Mads Mikkelsen en Nicolas Bro
IMDb Rating 7.8
Land: Denemarken

Adam, een neo-nazi, wordt veroordeeld tot 12 weken taakstraf onder de supervisie van Ivan, een priester van een afgelegen plattelands kerk in Denemarken. Ivan geeft Adam 1 doelstelling: het bakken van een appeltaart. Adam is verbaasd door het constante optimisme van Ivan en heeft zichzelf een heel andere doelstelling gesteld, namelijk om Ivan mentaal te breken. Dit blijkt bijzonder lastig.

Adam's Apples is een van de meest originele Scandinavische films ooit gemaakt en momenteel een van de meest populaire Deense films. De karakters zijn bijzonder divers en al even onwaarschijnlijk. Anders Thomas Jensen is er een meester in om ongelooflijk absurde ontwikkelingen zo gewoon mogelijk te laten voorkomen. Wat natuurlijk de kijker op de lachspieren werkt..

8. Evil - Ondskan (2004)

Regie: Mikael Håfström
Cast: Andreas Wilson, Henrik Lundström en Gustaf Skarsgård
IMDb Rating: 7.8
Land: Zweden

Erik wordt van zijn eigen normale middelbare school afgetrapt wegens een vechtpartij. Hij wordt naar een priveschool gestuurd waar de oudere leerlingen de dienst uit maken. Erik wil eigenlijk alleen maar afstuderen en heeft absoluut geen zin om naar de oudere leerlingen te luisteren. Die zijn daar op hun beurt, op het zachtst gezegd, niet blij mee.

Deze film was de Zweedse inzending voor de Academy Awards in 2003 en kreeg een oscar nominatie voor beste buitenlandse film. Hoe onwaarschijnlijk het verhaal bij tjide ook mag zijn, de karakters voelen erg geloofwaardig en echt aan. De ontwikkeling van Erik van rebellerende jongen tot man, is een ontwikkeling die je met tevredenheid en vuur in je hart observeert.

9. After the Wedding - Efter bryluppet (2006)

Regie: Susanne Bier
Cast: Mads Mikkelsen, Sidse Babett Knudsen en Rolf Lassgård
IMDb Rating: 7.8
Land: Denemarken

Een weeshuis en school in Mumbai, India dreigt zijn deuren te moeten sluiten vanwege financiele problemen. De Deense toezichthouder Jacob Petersen, krijgt een donatie van een zakenman uit zijn thuisland Denemarken. Hij krijgt dit geld echter alleen als hij naar Denemarken komt en de bruiloft van de zakenman's dochter bijwoont. Daar komt hij achter geheimen uit zijn eigen verleden.

De film is een aaneenschakeling van hartverscheurende persoonlijke herkenbare drama's. Hoewel de film je bij de strot grijpt, verkeer je ook continue in een bijzonder prettige roes. Het kleurgebruik en de setting zorgen voor een bijzonder aangename sfeer. Het is dan ook niet verrassend dat de film genomineerd was voor de Oscar voor beste buitenlandse film.

10. Fucking Åmål (1998)

Regie: Lukas Moodysson
Cast: Alexandra Dahlström, Rebecka Liljeberg, Erica Carlson
IMDb Rating: 7.8
Land: Zweden

Twee jonge meisjes ervaren hoe het is om op te groeien als tiener in Zweden. Hoewel de twee meisjes erg van elkaar verschillen bloeit er een toch vriendschap op. Elin is het typische mooie en populaire meisje in de klas, verveeld in het kleine dorp en dromend van meer. Agnes is onzeker, verdrietig, maar bovenal in heimelijk verliefd op Elin.

Een bijzondere, vrije en gemoedelijke film. Thema's zoals homoseksualiteit worden op een luchtige en natuurlijke manier in kaart gebracht. Het lijkt een erg realistisch beeld te geven van hoe het is om op te groeien in een klein dorp in zweden. Het is een van de meeste aangehaalde 'arthouse' films van Zweden.

11. Mannen die Vrouwen Haten - Män som hatar kvinnor (2009)

Regie: Niels Arden Oplev
Cast: Michael Nyqvist, Noomi Rapace, Ewa Fröling
IMDb Rating: 7.7
Land: Zweden

Op een eiland in het bezit van een machtige familie, de Vanger Clan, is Harriet Vanger zo'n veertig jaar geleden van de aardbodem verdwenen. Haar oom is nog steeds overtuigd dat het om moord gaat en dat de dader een familielid is. Hij huurt een journalist en een hacker in om de zaak opnieuw te onderzoeken. Zij stuiten op verontrustende, duistere geheimen en veel verzet.

Deze film is zonder twijfel de meeste gehypete Zweedse film van de laatste jaren. Gebaseerd op de immens populaire boeken van de overleden schrijver Stieg Larsson, weet deze film je constant op het puntje van je stoel te houden.

12. My Life as a Dog - Mitt liv som hund (1985)

Regie: Lasse Hallström
Cast: Anton Glanzelius, Tomas von Brömssen, Anki Lidén
IMDb Rating: 7.7
Land: Zweden

Ingmar en zijn broer wonen alleen met hun moeder totdat er wordt geconstateerd dat ze terminaal ziek is. Ondanks dat Ingmar door een erg moeilijke tijd heen gaat, wil hij graag geloven dat hij zo slecht af nog niet is, zoals in vergelijking met de sovjet hond Laika die de ruimte in wordt gestuurd. Om zijn moeder wat rust te geven, leven zijn broer en hij tijdelijk bij familieleden. Aldaar ontmoet hij mensen die zijn leven zullen veranderen.

Met maar liefst 2 oscar nominaties is deze film echt eentje om op je 'need to watch' lijstje te zetten. Het is een bijzonder krachtige en emotionele film die op een mooie manier ingaat op een hoe een jongen langzaam het overlijden van zijn moeder accepteert. Het is een van de beste coming of age films uit de jaren 80.

13. In a Better World - Hævnen (2011)

Regie: Susanne Bier
Cast: Mikael Persbrandt, Trine Dyrholm and Markus Rygaard
IMDb Rating: 7.7.
Land: Denemarken

Een film over twee verschillende families verbonden door de vriendschap van hun zoons. De twee jongens verkennen verdriet, verraad en bovenal wraak.

Wederom een Susanne Bier film. Ja, deze dame is bijzonder populair. Deze film is bekroond met een Oscar voor beste buitenlandse film. En de film is zonder twijfel de titel waardig. Op een subtiele manier komt de kijker tot de essentie van het complexe concept wraak.

14. The Man without a past - Mies vailla menneisyyttä (2002)

Regie: Aki Kaurismäki
Cast: Markku Peltola, Kati Outinen en Annikki Tähti
IMDb Rating: 7.6
Land: Finland

Een man wordt bij aankomst in Helsinki dusdanig in elkaar geslagen dat hij zijn geheugen verliest. Hij loopt amnesie op. Doordat hij zich niets van zijn verleden kan herinneren, is hij niet in staat om een baan te vinden. Ook kan hij eerst geen onderkomen vinden. Uiteindelijk weet hij een flatje te huren in de buitenwijken van Helsinki. Daar raakt hij bevriend met een sociaal werkster en hoopt zijn geheugen weer op een rijtje te krijgen.

Deze film is heel royaal in de prijzen gevallen. Hoewel het alleen genomineerd was voor een Oscar voor beste buitenlandse film, heeft het wel veel andere prijzen in ontvangst mogen nemen. Het is een uniek en hartverscheurend stuk. Hoewel het plot erg afgezaagd klinkt, is dat absoluut niet het geval.

15. Me, My Friend and I - Elling (2001)

Regie: Petter Næss
Cast: Per Christian Ellefsen, Sven Nordin and Marit Pia Jacobsen
IMDb Rating: 7.6
Land: Noorwegen

Tijdens Elling zijn veertigste levensjaar komt zijn moeder te overlijden, en moet Elling eindelijk uit huis en naar een staatsinrichting. Daar ontmoet hij een op vrouwen beluste, maar zachtaardige Reus. Samen verlaten ze na twee jaar de inrichting en gaan de wereld in. Ze moeten leren zich te handhaven in de buitenwereld en tijdens dit proces maken ze de meeste vreemde vrienden en geraken ze in de meeste merkwaardige situaties.

Deze met een Oscar genomineerde film weet altijd precies de goede snaar te raken in een combinatie van komedie en sympathie. De film is ontzettend grappig en tegelijkertijd hartverwarmend. Naast dat het een goede komedie is, weet het ook een sterke boodschap over brengen over het uit laten komen van dromen. Het is een van de meest internationaal bekende low-budget films van Noorwegen.

Lees verder

• Deense Film: beste Deense Films top 10 en introductie
• Zweedse Films: beste Zweedse films top 10 en introductie
• Beste Franse films top 10