Richard Attenborough: acteur, regisseur (1923 - 2014)

Richard Attenborough is overleden op 24 augustus 2014. De Britse acteur en regisseur speelde in films als The Great Escape en Jurassic Park. Als regisseur won Richard Attenborough in 1982 twee Oscars voor de film Ghandi. Andere films die Attenborough regisseerde zijn A Bridge Too Far (1977, over Operatie Market Garden) en Cry Freedom (1987, gebaseerd op het leven van de Zuid-Afrikaanse anti-apartheidsstrijder Steve Biko).

• Jeugdjaren
• Acteurscarrière
• Producer en regisseur
• Overlijden

Jeugdjaren

Richard Attenborough werd geboren op 29 augustus 1923 in Cambridge (Engeland). Hij was de oudste van drie broers. Een van zijn broers is David Attenborough, de bekende natuurfilmer. Tijdens de Tweede Wereldoorlog trad Richard Attenborough toe tot de Britse luchtmacht, de Royal Air Force. Na een opleiding tot piloot werd hij gestationeerd bij de filmafdeling van de RAF, in de Pinewood Studios. Daar maakte hij in 1943 zijn filmdebuut als acteur in de film Journey Together. Daarna gaf hij zich op als vrijwilliger om mee te vliegen met bommenwerpers. Vanuit het vliegtuig filmde hij de resultaten van de bombardementen.

Acteurscarrière

De acteurscarrière van Richard Attenborough begon als voor de oorlog, op het toneel. Hij trad op in het Little Theater in Leicester en ging vervolgens naar de Royal Academy of Dramatic Arts, waaraan hij voor de rest van zijn leven verbonden zou blijven. Na de Tweede Wereldoorlog volgde zijn doorbraak als filmacteur in Brighton Rock (1947), de verfilming van een boek van Graham Green. Hij hoorde in 1949 bij de tien populairste Engelse filmsterren. In 1952 maakte hij deel uit van de eerste cast van het toneelstuk The Mousetrap in het Londense Ambassadors Theatre. Dit toneelstuk is de langst lopende theaterproductie ter wereld (anno 2014 loopt hij nog steeds, in St. Martins Theatre, eveneens in Londen). Samen met zijn vrouw kocht hij 10% van de aandelen, die later een goudmijntje bleken te zijn. Hij verkocht de aandelen echter om zijn film Ghandi te bekostigen.

Het grote succes

Tot 1963 speelde Attenborough in allerlei Britse films. In dat jaar kreeg hij een hoofdrol in de Hollywood kaskraker The Great Escape, meteen zijn grootste succes als filmacteur. Gedurende de jaren '60 speelde hij nog in films als Guns At Basati (1964, Richard Attenborough ontving hiervoor een BAFTA Award - de Britse Oscar - als beste acteur), The Flight Of The Phoenix (1965), The Sand Pebbles (1967) en Doctor Dolittle (1968). Voor beide laatstgenoemde films ontving Golden Globe Awards als beste mannelijke bijrol. Tot 1979 was hij regelmatig in de bioscopen te zien als filmacteur. Daarna verbleef hij tot 1993 achter de schermen.

Jurassic Park

In 1993 kreeg hij van Steven Spielberg een rol in de film Jurassic Park. Hij speelde daarin de excentrieke ingenieur John Hammond. Ook in het vervolg, The Lost World: Jurassic Park uit 1997, speelde hij die rol. Het gaf zijn acteercarrière weer een boost. In 1994 speelde hij een hoofdrol in de film Miracle on 34th Street. Daarna vervulde hij nog bijrollen in films als het drama Elisabeth (1998) en Joseph And The Amazing Technicolor Dreamcoat (1999). In 2002 was hij de verteller in Puckoon, een verfilming van het komische boek van Spike Milligan.

Producer en regisseur

Richard Attenborough richtte eind jaren '50 samen met Bryan Forbes de productiemaatschappij Beaver Films op. Zij produceerden films als The League Of Gentlemen (1959), The Angry Silence (1960) en Whistle Down The Wind (1961). In 1969 debuteerde Attenborough als regisseur met de film Oh! What A Lovely War, een musical verfilming. In 1972 volgde een film over het leven van de jonge Winston Churchill: Young Winston. Een echte kaskraker was A Bridge Too Far uit 1977. Deze film had de slag om Arnhem tijdens de Operatie Market Garden in de Tweede Wereldoorlog als onderwerp. Er speelden ook veel Nederlandse figuranten in mee.

Onderscheidingen

In 1982 won Richard Attenborough twee Oscars met de biografische film Ghandi, een voor beste film en een voor beste regie. Ghandi leverde tevens twee Golden Globe Awards op in 1983, voor beste regie en als beste buitenlandse film. In 1985 regisseerde Attenborough de verfilming van de musical A Chorus Line. Cry Freedom, gebaseerd op het leven van de anti-apartheidsstrijder Steve Biko, volgde in 1987. Beide films leverden hem een nominatie op voor een Golden Globe als beste regisseur. In 1992 maakte hij nog een biografie: Chaplin, over de komiek Charlie Chaplin. Na onder andere Shadowlands (1993) volgde in 2007 Closing The Ring, zijn laatste film als regisseur.

Adelstand

Vanwege zijn verdiensten voor de filmwereld werd Richard Attenborough vele malen onderscheiden. In Engeland ontving hij de titel Commander of the Order of the British Empire (CBE) in 1967, werd hij in 1976 in de adelstand verheven en trad hij in 1993 als Lord toe tot het Britse hogerhuis.

Chelsea

Richard Attenborough was een fanatiek supporter van de Londense voetbalclub Chelsea. Van 1967 tot 1982 was hij voorzitter van de club, in 1983 werd hij benoemd tot ere-vicevoorzitter en in 2008 zelfs tot erevoorzitter.

Overlijden

Een gitzwarte bladzijde in zijn leven was het overlijden van zijn dochter en kleindochter bij de Tsunami van 26 december 2004.
In 2008 kreeg Richard Attenborough hartproblemen, waarna zijn gezondheid geleidelijk steeds slechter werd. Hij overleed op 24 augustus 2014 in een verpleegtehuis, vijf dagen voor zijn 91-ste verjaardag.