Hoe vind ik de noten op mijn gitaar?

Als beginnend gitarist is het niet gemakkelijk om wijs te worden uit de wirwar van snaren, akkoorden, en noten. Wil je als gitarist vooruit, dan helpt het enorm om alle noten op het fretboard te leren kennen. Het leren van (de snaren en) toonladders gaat het snelst als je patronen herkent, of zelf bedenkt. Een gitaar heeft zes snaren die niet allemaal op dezelfde (toon)afstand van elkaar liggen; patronen kun je afleiden van de noten op de E-snaar.

E A D G B E

De zes snaren op een gitaar zijn genaamd (van laag naar hoog): E, A, D, G, B, E. Deze volgorde kan men onthouden aan de hand van de volgende ezelsbruggetjes:

• Een Aap Die Geen Bananen Eet
• Eet Alle Dagen Grote Borden Erwtensoep

Naast deze 'gewone' stemming kent men de open D stemming, of de open G-stemming, deze stemmingen zijn voor een beginnend gitarist niet echt van belang om te kennen.

(Zorg dat je gitaar goed gestemd staat).

Noten op het fretboard - afleiden van de E snaar

De gitaar heeft een body, een hals, en een kop. De snaren zijn bevestigd aan de brug (op de body) en lopen via de kam naar de stemknoppen aan de kop. In de hals liggen kleine metalen strips verzonken, de frets.
Fret 1 tot en met 12 frets leveren de twaalf noten van een octaaf. In totaal hebben we dus 6 (snaren) x 12 = 72 noten voor de eerste twaalf frets.

• de hoogte van een fret wordt aangegeven door: [positie],
• een open snaar wordt als volgt genoteerd: [0]

Wanneer deze noten op de E-snaar bekend zijn, is het heel eenvoudig om alle andere noten daarvan af te leiden. De laagste snaar, de E-snaar, heeft deze twaalf noten:


(even onthouden: f#[2] = fis, g#[4] = gis, Bb[6] = bes, c#[9] = cis, Eb[11] = es)

De volgende snaar is de A-snaar (A[0]),
...in feite is de A-snaar gelijk aan de 5e noot op de E-snaar, vanaf die toonhoogte kunnen we gewoon doortellen op de A-snaar:

• .........G[3], G#[4],..
• A[5] = A[0], Bb[1], B[2], C[3], C#[4], D[5], Eb[6], E[7], F[8], F#[9] ,G[10] ,G#[11], A[12]

Soortgelijk geldt voor de volgende snaren:

• de D is gelijk aan de 5e noot van de A-snaar
• de G is gelijk aan de 5e noot van de D-snaar
• de B is gelijk aan de 4e noot van de G -snaar
• de hoge E-snaar is gelijk aan de 5e noot van de B-snaar

De afstanden tussen de snaren moeten voor een gevorderde gitarist 'gesneden koek' zijn, probeer visueel patronen te herkennen. Op positie V herhaalt dezelfde toonvolgorde (melodietje) zich op de volgende snaar.

De 1e twaalf noten op de 6 snaren zijn als volgt gerangschikt :


(.... kan ik met mijn vingers 2 E's tegelijkertijd pakken? (dat heet 'octaaf'),
......verschillen de a[5] of de a[0] in klank?, .....)

Akkoorden

Een akkoord is een greep op de gitaar, waarbij drie of meer noten tegelijkertijd worden gespeeld. Akkoorden kunnen overal op de gitaar worden gespeeld; de rangschikking van noten geeft aan dat de noten zich herhalen op de verschillende snaren.
Open akkoorden zijn meestal de akkoorden die je leert wanneer je met gitaarspelen begin, deze akkoorden bevinden zich allemaal dicht bij de kam en gebruiken één of meer open snaren.

Als voorbeeld nemen we het A-majeur akkoord (tablatuurnotatie):

-------0--------
-------2--------
-------2--------
-------2--------
-------0--------
-------x-------- (E niet aanslaan)

Dit akkoord bestaat uit de grondtoon (A), de grote terts (C#), en de kwint (E). Als we bedenken dat deze noten zich overal op de gitaar bevinden dan moet het ook mogelijk zijn het A-akkoord op andere plaatsen op het fretboard te maken, dit heet een omkering van het akkoord.

Hoewel de noten hetzelfde zijn, zit het verschil in de hoogte en de klankkleur van de gebruikte noten. Voorbeelden van alternatieven voor het open A-akkoord zijn:

--------0--------
--------5--------
--------6--------
--------7--------
--------0--------
--------x--------

of:

of:
en het barré akkoord:

toonladders

Voor toonladders geldt hetzelfde; een toonladder die 'onderop de hals' wordt gespeeld, kan herhaald worden op andere plaatsen op het fretboard. Het enige verschil in de gebruikte noten is de toonhoogte en de klankkleur.

Als voorbeeld nemen we de A-majeur toonladder; normaliter wordt deze ladder als volgt geleerd op positie 5,
............... --------->
......|......
......|......
.....V......

een alternatief voor zo'n soort ladder is dezelfde noten op de A-snaar zelf te spelen,
.

dezelfde melodie kan op een andere willekeurige snaar gespeeld worden, bijv. op de G,
.

Het is vaak ook handig om schuin naar boven te spelen over het fretboard:

(Als je patronen herkent op verschillende plekken op het fretboard, kun je je mogelijkheden uitbreiden. Op de snaren -E-A-D-G- liggen de structuren vast, de overgang van G naar B is net 1 toonafstand minder).