Het ritme van de boomwhacker

Voor het maken van muziek kun je muziekinstrumenten gebruiken. Dat het niet altijd ingewikkeld of duur hoeft te zijn bewijzen de boomwackers. Boomwhackers combineren simpele kunststof buizen met melodie, ritme en vrolijke kleuren. Het geheim van de boomwhacker en hoe je samen met boomwhackers een vrolijk muziekje maakt.

Uitspraak

Het woord boomwhacker is Engels, je spreekt het uit als boemwhekker. De betekenis van het Engelse woord whacky, dat je in boomwhacker herkent, is gek of raar.

Boomwhackers, bijzondere muziekinstrumenten?

Een boomwhacker wordt gerekend onder de moderne percussie-instrumenten, instrumenten die vooral bedoeld zijn om ritme's te spelen, soms met een melodische inslag. Boomwhackers zijn holle plastic buizen, die door hun lengteverschil ook verschillende tonen kunnen laten horen. Hierdoor kunnen ze harmonisch gestemd worden. Om het duidelijker, herkenbaarder én aantrekkelijker te maken, heeft elke gestemde boomwhacker ook een eigen kleur. Samen een vrolijk en bont geheel, dus. Je bespeelt een boomwhacker door hem ergens tegen aan te slaan, een stoelleuning, de vloer, je lijf, een andere boomwhacker, etc. Alles kan. Je kunt de boomwhacker ook bespelen door er met een stok op te slaan.

Oorsprong

Het idee om met plastic buizen muziek te maken was niet nieuw. Er bestonden in de jaren 90 zogenaamde junk bands, die afvalmateriaal gebruikten om percussiemuziek te maken. Plastic buizen waren hierbij populair, omdat deze door de aard en vorm van het materiaal al een eigen klankkast hadden. In 1994 maakte de Amerikaan Craig Ramsell hiervoor kunststof buizen op maat. Het viel hem op dat de losse, afgezaagde buizen bij het op de grond vallen verschillende tonen maakten. Hij werkte het idee uit, en in 1995 kwam hij met de eerste boomwhackers op de markt. Een paar jaar later werd door het bedrijf van Craig, Whacky Music, het definitieve model zoals we dat tegenwoordig kennen ontwikkeld en op de markt gebracht.

Klanken

Hoe korter de buis, hoe hoger de klank. Omdat je de buizen met de hand moet kunnen bespelen is de uiteindelijke lengte van de buis belangrijk en beperkend. Te lange buizen voor lage tonen zouden niet hanteerbaar zijn, heel korte buizen zijn dat ook niet. Een set boomwhackers is daarom doorgaans gestemd van de lage c tot de hoge c, dus één octaaf. Whacky Music levert overigens ook boomwhackers voor een extra anderhalf octaaf, zodat je in totaal tot tweeënhalf octaaf komt.

Chromatisch

Je kunt boomwhacker-sets kopen in de tonen c-d-e-f-g-a-b-c, een mooi octaaf. Voor sommige muziekstukken wil je ook halve tonen kunnen spelen, daarom bestaat een chromatische set boomwhackers uit alle tonen van c tot c, dus met alle halve tonen er tussen. Dan krijg je de volgende set:
c – cis/des – d – dis/es – e – f – fis/ges – g – gis/as – a – ais/bes – b – c
Met een speciaal octaveringsdopje, dat los te koop is, kun je een boomwhacker één octaaf lager laten klinken. Als je dit toepast kun je met boomwhackers dus drieënhalf octaaf omvatten.

Muziekonderwijs

Een boomwhacker is een simpel instrument, simpel van bouw en simpel om te bespelen. Iedereen kan met een boomwhacker geluid maken door er ergens mee tegen aan te slaan. De vrolijke kleurtjes maken de boomwhackers extra aantrekkelijk. Het is niet vreemd dat je de boomwhackers steeds meer in het muziekonderwijs tegenkomt. Met boomwhackers kun je op een leuke manier muziek leren maken.

Samen spelen

Als je een melodie wilt spelen met boomwhackers, dan zul je moeten samenwerken. Je kunt per persoon één of twee boomwhackers vasthouden en bespelen, misschien door snel te wisselen ook nog een derde. Andere noten zullen dus door anderen gespeeld moeten worden, waarbij iedereen goed moet opletten op het juiste moment zijn noot te spelen. Dat vraagt concentratie en aandacht, en is heel erg leuk!

Meerstemmig?

Door verschillende boomwhackers tegelijk te spelen kun je samenklanken maken. Het is dus ook mogelijk om meerstemmige melodieën te laten horen. Het stelt wel eisen aan de bespelers. Omdat je met de boomwhacker steeds een tik speelt op een bepaalde toonhoogte, komt een samenklank vooral goed tot zijn recht als deze gelijk gespeeld wordt.

Soort muziek

Een boomwhacker speelt een tik op een bepaalde toonhoogte. Je kunt er dus geen langklinkende tonen mee laten horen. Je kunt dit vergelijken met andere melodische percussie-instrumenten, bijvoorbeeld een klokkenspel of xylofoon. Je kunt de boomwhackers overigens ook koppelen zodat je ze als xylofoon bespeelt.

Optreden

Boomwhackers zijn zeker niet alleen geschikt voor kinderen en/of scholen. Er zijn ook percussiebands die het instrument bij optredens gebruiken, of muziekgroepen die de boomwhackers in de begeleiding bij speciale nummers inzetten. Voor het publiek is het extra leuk: De kleurrijke boomwhackers voegen voor het publiek een welkome en verrassende afwisseling toe.

Zelf doen?

Voor een paar tientjes ben je een set boomwhackers rijker. Ofwel: voor weinig geld een hoop plezier!