De Beatles prediken de revolutie in twee snelheden

In politiek roerige tijden als het einde van de jaren zestig van vorige eeuw lag het voor de hand dat de populairste groep uit de rockgeschiedenis ook een song zou uitbrengen die naar het jongerenverzet tegen het establishment verwees en waarin ze een standpunt innamen. Er werden twee versies van ‘Revolution’ opgenomen.

Uitspraken

In hun glorieperiode waren de Beatles immens populair en werd om het even welke uitspraak in de media uitvergroot. Denk maar aan de beruchte quote van John Lennon dat de groep populairder was dan Jezus Christus wat een fikse rel veroorzaakte en zelfs tot platenverbrandingen leidde. Vandaar dat er voortaan voorzichtiger werd omgegaan met de pers.

Protestsongs

In 1968 kon de groep deze politiek echter moeilijk volhouden aangezien de wereld in brand stond. Er waren de studentenprotesten in Parijs bijvoorbeeld met de barricades in mei, er was de Viëtnamoorlog en het daarbij horend protest van Amerikaanse studenten, in Polen vonden er grote demonstraties plaats tegen het communistische regime, enzomeer. Andere groepen waren op de kar van het protest gesprongen en hadden politiek geïnspireerde nummers gemaakt.
Zo was er bijvoorbeeld Buffalo Springfield met de jonge Stephen Stills en Neil Young met het nummer ‘For What It’s Worth’ (1967). In deze song wordt over de demonstratie in Los Angeles gezongen die plaatsvond tegen de avondklok die was ingesteld om het verkeer nabij een jongerenclub in te dammen na protest van omwonenden. Sommigen zagen er ook een anti-oorlogslied in en zo werd het een strijdlied voor jongeren die voor verandering opkwamen.

Een cleane Indiase periode

John Lennon was van nature uit een maatschappelijk geëngageerde zanger, maar zeker in de beginjaren van de Fab Four hield hij dit strikt voor zich. Onder invloed van drugs componeerde hij recenter songs met hallucinante beelden. Denk maar aan ‘Lucy in the Sky with Diamonds’ (1967), maar toen de groep begin 1968 op retraite trok bij de Maharishi Mahesh Yogi in Rishikesh, India, waar drugs ten stelligste verboden waren, componeerden ze een tijdje met een frisse en heldere kop. Dat deze periode bijzonder vruchtbaar was bleek alvast uit de 30 songs die ze aan de voet van de Himalaya schreven.
Lennon overdacht er hoe hij kon reageren op de heisa in Europa en Amerika en schreef er ‘Revolution’, een nummer met een duidelijk geëngageerde tekst. In de eerst uitgebrachte versie, een snelle en aan het latere T. Rex van Marc Bolan verwante versie, neemt hij stelling tegen het gewelddadig protest, maar in de tweede, tragere en meer bluesy versie die op het Witte Album zou terechtkomen, bleek de twijfel toe te slaan en voegde hij aan de regels "When you talk about destruction/ Don’t you know you can count me out?" nog snel "in" toe. Zoals achteraf zou blijken, koos Lennon uiteindelijk voor geweldloosheid, wat zal tot uiting kwam met zijn talloze acties voor de vrede.

Dat demonstranten de foto van Mao meedroegen vond Lennon niet kunnen en zo verwoordde hij het ook in het nummer. In 1972 zei hij dat hij die passage betreurde.

Beroering

Dat de song heel wat beroering zou teweegbrengen stond in de sterren geschreven. Linkse Beatlefans vonden de teneur van de song conservatief en voelden zich door hun idolen in de steek gelaten, terwijl de rechtse pers het helemaal niet eens was met de revolutionaire ideeën van Lennon. Typisch voor de commotie die de song veroorzaakte was bijvoorbeeld dat Time Magazine een hele bladzijde inruimde voor het nummer.

Het nummer ‘Street Fighting Man‘ van de Rolling Stones zou nooit zoveel ophef veroorzaken niettegenstaande het duidelijk revolutionairder van toon was.

Twee versies

Hoewel de snelle versie als B-kant van ‘Hey Jude’ als eerste werd uitgebracht, was de tragere versie, ‘Revolution 1’, eerst opgenomen, maar Paul McCartney vond dat het sleperige niet kon voor een single. Reden waarom een hardere en snellere versie werd ingeblikt. Pittige anecdote is wel dat het nummer werd opgenomen de dag dat president De Gaulle het Franse parlement ontbond.

Lennon zong liggend op de studiovloer, omdat hij dacht dat zijn stem in die houding anders zou klinken. Grappig is wel dat andere zangers later dezelfde techniek toepasten hopende dat ze een gelijkaardige klank zou kunnen bekomen.

Nicky Hopkins speelde piano op de opname.

Publiciteitscampagne Nike

Het nummer werd in 1987 als eerste Beatlenummer ooit door Nike in een reclamespot gebruikt. Intussen waren de copyrights voor de Beatlecatalogus overgegaan in de handen van Michael Jackson die hiervoor de toelating had gegeven. Het protest was zo overdonderend groot dat de talrijke Beatlesongs die nog in de pijplijn stonden voor reclamecampagnes van Nike, wijselijk werden afgevoerd uit vrees dat de reclame een negatief effect zou krijgen.

Overstuurd

‘Revolution‘ werd in de studio met opzet overstuurd, zelfs in die mate dat menige Beatlefan na aankoop van de single naar de platenzaak terugkeerden om te melden dat er iets mis was met hun exemplaar.

Andere versies

• Thompson Twins (1985)
• Stone Temple Pilots (2001)