Diatonische toonladders van de majeur ladder

In de toonladder van C Majeur zitten 7 tonen. Als je die tonen altijd vanaf de C omhoog speelt krijg je altijd een C majeur toonladder. Maar wat als je op de D begint? of op de A? En hoe noem je zo'n ladder?

Diatonisch

Het is een heel mooi woord, diationisch, maar wat ís het eigenlijk! Diatonisch is het zelfde als 'ladder eigen'.
In de majeur toonladder van C zitten de tonen C, D, E, F, G, A en B. Deze tonen zijn ladder eigen (diatonisch).
De rest van de tonen, bijvoorbeeld de C#, zitten niet in de toonladder van C, en zijn dus niet diatonisch aan de majeur ladder van C. Bij een andere Majeur ladder zijn de diatonische tonen weer anders. Bijvoolbeeld de toonladder van D majeur: D, E, F#, G, A, B en C#. Hier is de C# dus wel diatonisch, maar de C niet. De C zit namelijk niet in de toonladder van D majeur.

Trappen

De majeur toonladder van C bestaat uit C (heel) D (heel) E (half) F (heel) G (heel) A (heel) B (half) C.
We kunnen ze ook opdelen in nummers:

• C = 1
• D = 2
• E = 3
• F = 4
• G = 5
• A = 6
• B = 7

Deze nummers worden ook 'trappen' genoemd. Zo is E de derde trap van Cmaj. en A de zesde.

Als je op de tweede trap van de Cmajeur ladder begint te spelen, klinkt de toonladder niet meer majeur, maar mineur. Dit komt omdat de hele en halve toonsafstanden niet meer na de 3 en de 7 komen, maar na de 2 en de 6.
In een majeur ladder zitten dus eigenlijk zeven toonladders.

Voor die verschillende ladders hebben ze namen bedacht. Geen makkelijke namen, want dat zou niet leuk zijn. De namen van alle toonladders zijn:

• Eerste trap: Ionisch
• Tweede trap: Dorisch
• Derde trap: Phrygisch
• Vierde trap: Lydisch
• Vijfde trap: Mixolidisch
• Zesde trap: Aeolisch
• Zevende trap: Locrisch

Dorisch

Als je op de tweede trap (D) begint, krijg je een mineur ladder

D (heel) E (half) F (heel) G (heel) A (heel) B (half) C (heel) D

deze combinatie van hele en halve toonsafstanden wordt een 'Dorische' ladder genoemd.

Ook de mineur ladders worden altijd vergeleken met hun majeur ladder. In dit geval is de toonladder D dorisch, en dus wordt hij vergeleken met D Majeur. (zo wordt de E dorisch vergeleken met E Majeur, en G Dorisch met G Majeur)

De trappen van D Majeur zijn:

• D = 1
• E = 2
• F# = 3
• G = 4
• A = 5
• B= 6
• C# = 7

Als je de D dorische ladder met de D Majeur ladder gaat vergelijken, zul je zien dat er twee tonen verlaagd zijn: de 3 en de 7.
In D Dorisch krijg je dus de volgende tonen: 1, 2, b3, 4, 5, 6, b7. *

Phrygisch

De Phrygische ladder komt niet zo vaak voor. In dit voorbeeld zijn de tonen: E (half) F (heel) G (heel) A (heel) B (half) C (heel) D (heel) E. Vergeleken met de majeur ladder krijgt hij de volgende tonen: 1, b2, b3, 4, 5, b6, b7

Lydisch

Dit is de enige andere toonladder die majeur is in de majeur toonladder. Het énige verschil met Ionisch (de eerste trap) is dat de vierde toon verhoogd is. Je krijgt dus: 1, 2, 3, #4, 5, 6, 7

Mixolydisch

Deze trap wordt in Jazz ontzettend veel gebruikt. Vooral in combinatie met de tweede trap dorisch, maar wil je daar meer over weten dan kun je terecht bij het stuk over diatonisch akkoorden van de Cmaj ladder
de tonen van Mixolidisch zijn: 1, 2, 3, 4, 5, 6, b7

Aeolisch

Aeolisch is de derde mineur toonladder van de majeur, en wordt ook wel gezien als 'natuurlijk mineur'. Hier zijn weer verschillende variatie's op mogelijk, zoals Harmonisch en Melodisch
De tonen van Aeolisch zijn: 1, 2, b3, 4, 5, b6, b7

Locrisch

De laatste toonladder in C heeft een heel specifieke klank. Het akkoord wat hierbij hoort heet half verminderd.
lijkt deze toonladder je moeilijk te spelen? neejhoor, je speelt gewoon de tonen van de majeur ladder een halve toon hoger
(B locrisch = tonen van Cmaj, G# locrisch = tonen van A maj, enz)

Tot slot: Ik hoop dat je't kon volgen, mocht je nog vragen of opmerkingen hebben, ik hoor het heel graag!

* Bij het verlagen van een toon komt er een mol voor te staan. Vandaar de b3 en b7