De kruisen en mollen van de majeur toonladder

Over het algemeen is er veel verwarring over mollen en kruisen in de majeur toonladders. Vandaar dit stuk, met uitleg en handige ezelsbruggetjes. De majeur toonladder van C heeft dezelfde indeling als de majeur ladder van alle andere tonen. De helen en halven zitten op de zelfde plaats: tussen de 3 en de 7. Bijvoorbeeld:

• C (heel) D (heel) E (half) F (heel) G (heel) A (heel) B (half) C.
• E (heel)F#(heel)G#(half) A(heel) B (heel)C#(heel)D#(half)E
• G (heel) A (heel) B (half) C (heel) D (heel) E (heel) F#(half) G

Zo komt het dat iedere majeur toonladder zijn eigen kruisen en mollen heeft.

Kruisen

hier de verschillend majeur toonladders met hun kruisen:

• C= 0
• G = 1#
• D = 2#
• A = 3#
• E = 4#
• B = 5#
• F# = 6#
• C# = 7#

Ezelsbruggetje

Er is een handig ezelsbruggetje om dit te onthouden: Geef De Aap Een Bak Fis Cis. Als je meeteld met je vingers (geeft de G 1,) komt er precies uit hoeveel kruisen er in de toon zitten. Wil je bijvoorbeeld het aantal kruisen weten dat in de toonladder van A Majeur zit: Geef (1) De (2) Aap (3). Dus dat zijn drie kruisen.

De volgorde van de kruisen:

• Als een toonsoort één kruis heeft, heeft hij een F#
• Als een toonsoort twee kruisen heeft, heeft hij een F# en een C#
• Als een toonsoort drie kruisen heeft, heeft hij een F#, een C# en een G#

Zo kun je doorgaan in de volgorde: F#, C#, G#, D#, A#, E#, B#. Ook hier kun je het ezelsbruggetje gebruiken. Je moet alleen de volgorde veranderen. Het nieuwe ezelsbruggetje wordt: Fis Cis Geef De Aap Een Bak. Slaat nergens op, maar het helpt wel! Elk woord geeft nu aan welke toon verhoogd wordt. (let op, de Fis en de Cis zijn al verhoogd) heeft een toonladder dus twee kruisen, dan krijgt hij een F# en een C# heeft een toonladder vier kruisen, dan krijgt hij een F#, C#, G# (verhoogde G, van Geef) en een D# (verhoogde D van De) De toonladder van B Majeur heeft 5 kruisen, en dus een F#, C#, G#, D#, en een A#

Mollen

Hier de verschillende majeur toonladders en hun mollen:

• F = 1b
• Bb = 2b
• Eb = 3b
• Ab = 4b
• Db = 5b
• Gb = 6b
• Cb = 7b

Het ezelsbruggetje voor de mollen

Ook bij toonladders met mollen is een ezelsbruggetje te bedenken: Friese Boeren Eten Alle Dagen Gele Citroenen. De toonladder van F heeft 1 mol en die van Ab heeft er 4. Friese (1) Boeren (2) Eten (3) Alle (4).

De volgorde van mollen

En ook bij dit pobleem is weer het zelfde ezelsbruggetje mogelijk. Even een andere volgorde, en je bent klaar. Bij deze zin wordt de nieuwe volgorde: Boeren Eten Alle Dagen Gele Citroenen, Friese. Wederom geen touw aan vast te knopen, maar als je de vorige zin eenmaal kent is het heel makkelijk.

Nog een puntje om mee uit te kijken als je deze regels gaat toepassen: Als je wilt uitvogelen welke ladder drie mollen heeft, tel je gewoon mee, en je komt uit op Friese Boeren Eten. Je zou dus denken dat de toonladder van E drie mollen heeft. Maar als je gaat kijken wat voor mollen dit zijn, krijg je Bb, Eb en Ab. De E veranderd in een Eb, dus het is niet de toonladder van E met drie mollen, maar die van Eb. Dit komt voor bij alle toonladders van de Mollen, behalve die van F (1mol).