Muziekinstrumenten: membranofonen

Membranofonen zijn instrumenten waarbij het geluid wordt voortgebracht door de vibratie van een gespannen membraan of vel. Ze worden onder verdeeld naar de vorm van de romp.

Geschiedenis

In de kunst zijn bewijzen gevonden waaruit blijkt dat trommen minstens 4000 jaar geleden reeds bestonden in Mesopotamië en Egypte. Sinds de 18e eeuw worden trommen ook gebruikt in Westerse orkesten. Tegenwoordig zijn trommen over de gehele wereld populair en worden ze gemaakt in vele verschillende stijlen.

Soorten membranofonen

Er zijn twee basistypen membranofonen: trommen en mirlitons. Het geluid bij een mirliton wordt geproduceerd door in het instrument te blazen of te neuriën. Bij trommen wordt het vel tot trilling gebracht door er met handen, stokken, omwikkelde stokken of brushes op te slaan.

Trommen

Trommen kunnen één of twee vellen hebben. Dubbel-vellige trommen kunnen worden bespeeld op één of beide vellen. De trommen kunnen onder verdeeld worden in:

• Buisvormig
• Pauken
• Lijsttrommen
• Wrijftrommen

Buisvormige trommen

De buisvormige trommen kunnen nog verder onder verdeeld worden in:

• Cilindrische trommen: zijn recht.
• Conische trommen: hebben een nauwer wordende romp.
• Tontrommen: bestaan uit een buikige buis.
• Zandlopertrommen: hebben een romp in de vorm van een zandloper.
• Bekertrommen: hebben een van de meest bewerkelijke vormen.
• Trommen op poten: staan op een poot of sokkel die meestal uit de romp zelf is gesneden.
• Lange trommen: komen voor in verschillende lengtes, echter is de lengte altijd de bepalende factor.

Bevestiging van het vel

Het membraan of het vel van een trom kan op verschillende manieren worden bevestigd. Zo kan het bijvoorbeeld gelijmd, gespijkerd, geknoopt of geregen worden. Er zijn verschillende rijgstijlen. De meest gebruikelijke stijlen zijn:

• N-vorm
• W-vorm
• X-vorm
• Y-vorm
• Net-vorm

Het stemmen van een trommel

Trommen worden gestemd door de spanning van het vel te veranderen. Dit gebeurt door de spankoorden bij te stellen, door blokjes onder het koord aan te brengen of door het de spanschroeven aan te draaien. Daarnaast kan de toonkwaliteit worden aangepast door kleine kleverige balletjes of pasta op het vel aan te brengen.