De invloed van The Byrds op de popmuziek

Halverwege de jaren `60 van de twintigste eeuw ontwikkelde de country-rockgroep The Byrds zich als het Amerikaanse antwoord op de Beatles. De Byrds schiepen een idioom dat de country-rockmuziek op revolutionaire wijze heeft veranderd. Crosby, Stills, Nash & Young, the Flying Burrito Brothers en Dillard & Clark zijn loten uit de Byrds-stam, die van onschatbaar belang zijn geweest voor de vernieuwing in de muziek.

Preflyte

De in Chicago geboren Jim McGuinn speelt tot 1963 in de folkgroup The Mitchells en de Limelighters. In Los Angeles ontmoet hij Gene Clark, die daarvoor in de New Christy Minstrels heeft gespeeld en David Crosby, voormalig groepslid van de "Les Baxter Balladeers". In 1964 vormen zij The Jet Set. Het drietal wordt spoedig daarna gecompleteerd door Chris Hillman, die eerder mandoline speelde in The Scotsville Sruirrel Barkers en met de Gosdin-brothers in The Golden Gate Boys. Als laatste voegt zich drummer Mike Clarke bij de groep.

In de herfst van 1964 worden onder de naam The Beefeaters enkele demo`s opgenomen. De compositorische bijdragen worden voornamelijk geleverd door Gene Clark en zangeres / songschrijfster Jackie DeShannon. Deze demoplaat draagt duidelijk invloeden van de Beatles, die op dat moment de muziekscene bepalen. In 1973, zullen deze demo`s onder de naam "Preflyte" op een langspeelplaat worden uitgebracht.

De naam Beefeaters wordt veranderd in Byrds. Onder leiding van producer Jim Dickson wordt de eerste plaat uitgebracht, onder de naam " Mr. Tambourine man". Het verhaal wil dat Bob Dylan zijn song "Mr Tambourine man" aan de Byrds cadeau heeft gedaan. De muziek wordt, opvallend genoeg, niet door de Byrds maar door studie-muzikanten opgenomen. Alleen de meerstemmige vocalen worden ingezongen door de bandleden. De vocalen en de twaalfsnarige "Rickenbacker" gitaar van Jim McGuinn worden het handelsmerk van de Byrds. "Mr Tambourine Man" wordt meteen een wereldhit.

Het geluid van de "Rickenbacker" en de schitterende meerstemmige zang zijn van de Searchers en de Beatles overgenomen. Niet alleen het geluid maar ook het in het midden van de jaren `60 in zwang zijnde page-kapsel werd gekopieerd van de Britse "beat"-groepen. De muziek van de eerste langspeelplaten rechtvaardigt de term "folk-rock" Het verraadt de achtergrond van de individuele bandleden, die allemaal een verleden hebben in populaire, akoestisch spelende folk-ensembles. Op de eerste platen worden de belangrijkste compositorische bijdragen geleverd door Gene Clark en Jackie DeShannon. De laatste schreef ook nummers voor o.a. The Searchers, Brenda Lee, Kim Carnes en Burt Bacharach.

Space music

De folk-rock, die op de eerste elpees overheerst, wordt na enkele jaren verrijkt met elementen uit de psychedelica. Singles als "Eight Miles High", "Fifth Dimension" en "Mr Spaceman" krijgen het etiket acid-rock opgespeld. Daarmee verkeren ze in het goede gezelschap van acid-rock formaties als Jefferson Airplane en Gratefull Dead. De elpee "The Notorious Byrd Brothers" die in 1968 verschijnt is een aardig voorbeeld van wat onder acid-rock wordt verstaan.

De Byrds maken met de albums "Younger Than Yesterday" en "The Notorious Byrd Brothers" twee sublieme platen. De muziek heeft onder invloed van McGuinn en Crosby een meer spacy karakter gekregen. De rol van geestverruimende middelen heeft daaraan zeker toe bijgedragen. Een bekende hit is het nummer "Eight Miles High". Het wordt op verschillende radiostations in Amerika verbannen omdat het een beschrijving van een ervaring met drugs zou zijn.

De opnamen voor het album "The Notorious Byrs Brothers" verlopen moeizaam. Tijdens de opnamen geeft David Crosby er vanwege muzikale verschillen van inzicht de brui aan. Hoewel hij aan de opnamen heeft meegewerkt komt zijn naam op de hoes niet meer voor. In plaats daarvan verschijnt een paardenhoofd.

Het album "The Notorious Byrd Brothers" wordt door menig popkenner wel het onverbiddelijke hoogtepunt genoemd van wat de Byrds ooit aan muziek hebben gemaakt, niet in de laatste plaats door de perfecte combinatie van folk, country, rock en psychedelica.

Discografie van de belangrijkste Byrdsleden

Gene Clark

Na het tweede album "Turn, Turn, Turn", verlaat zanger / componist Gene Clark de Byrds, naar verluidt omdat hij vliegangst zou hebben. Hij zou ook mentaal zijn ingestort. In het jaar 1967 maakt hij samen met de Gosdin Brothers een uitstekende soloplaat. Op deze plaat spelen een aantal vrienden mee, zoals Chris Hillman, Bernie Leadon, Leon Russell , Clarence White en Van Dyke Parks. Sterk baanbrekend in de country-rockmuziek is het album dat hij kort daarna met ex Dillards-lid en banjospeler Doug Dillard maakt: "The Fantastic Expedition Of Dillard & Clark" . Onder het gezelschap muzikanten bevindt zich wederom Bernie Leadon, die later deel zou gaan uitmaken van The Eagles.

Gene Clark zou na zijn samenwerking met Doug Dillard kiezen voor een solocarrière. Een ingetogen meesterwerkje uit zijn muzikale oeuvre is het pastorale "White Light". Daarna volgen in combinatie met Roger McGuinn en Chris Hillman op gezette tijden enkele reünieplaten.

David Crosby

David (Van Cortlandt) Crosby is misschien wel door zijn muziek en zijn karakter het meest excentrieke lid van de Byrds geweest. Als hij in 1967 de Byrds, na muzikale meningsverschillen verlaat, ontmoet hij Stephen Stills (ex-Buffalo Springfield) en Graham Nash, die dan nog in de Engelse groep The Hollies speelt. Er volgt een muzieksessie ten huize van zangeres Joni Mitchell. De aanwezigen zijn zozeer verrukt van het fraaie driestemmig zingen, dat ter plaatste wordt besloten een groep te formeren. Crosby, Stills and Nash is hiermee geboren. Het uitbrengen van het debuut-album, dat slechts begeleid door akoestische gitaren, in hoofdzaak de superieure driestemmige zang laat horen, slaat in als een bom.

Het geluid is volstrekt nieuw en authentiek. Neil Young, evenals Stills afkomstig uit de Buffalo Springfield) wordt voor de opname van het volgende album gevraagd om de groep te komen versterken. Met z`n vieren wordt vervolgens het album "Deja Vu" opgenomen. Dit album is zwaarder versterkt. De status van de groep is dan al legendarisch.

In de zomer van 1969 is het viertal te zien op het beroemde Woodstock-festival. In het jaar 1970 houdt de groep formeel op te bestaan. Dat neemt niet weg dat de groepsleden in de volgende jaren diverse keren in reünie-vorm bij elkaar komen om nieuwe platen te maken. De kwaliteit van de muzikale producten die in de jaren `70 en `80 wordt geleverd is nogal wisselend.

Chris Hillman

Chris Hillman vormt samen met Gram Parsons de Flying Burrito Brothers. In 1972 sluit hij zich aan bij de nieuwe band van Stephen Stills (ex Buffalo Springfield) en lid van het roemrijke Crosby, Stills, Nash (& Young). De band krijgt de naam Manassas. In deze samenstelling worden in 1972 en 1973 enkele alleraardigste albums afgeleverd. Als Mannassas na korte tijd uiteenvalt vormt Hillman samen met John David Souther en Richie Furay (ex Buffalo Springfield en Poco) de Souther-Hillman-Furay-band. Deze samenstelling wordt uitgeroepen tot supergroep. De heren houden het echter niet lang met elkaar uit. In de jaren 1974 en 1975 worden twee elpees gemaakt.

Hillman richt eind jaren `80 de Desert Rose Band op. Deze band maakt enkele aardige maar niet al te opzienbarende country-platen. Daarna treedt Hillman in steeds wisselende samenstellingen naar buiten met musici als Larry Rice, Tony Rice en Herb Pedersen (ex-Dillards) Ook in reünie-verband met ex-Byrdsleden is hij van de partij.

Roger McGuinn

Jim (Roger) McGuinn blijft als enige authentieke Byrd over. Hij formeert een nieuwe groep samen met gitarist Clarence White, Gene Parsons en John York, die later wordt vervangen door Skip Battin. In deze formatie maken zij de elpees "Dr Byrds & Mr. Hyde" en "The Ballad Of Easy Rider". Zij leveren een aantal songs voor de film "Easy Rider", de legendarische popfilm van wat wel de Woodstock-generatie wordt genoemd. Het gevolg van de Woodstock-cultus is, dat de populariteit van de Byrds weer toeneemt. Aan het begin van de zeventiger jaren produceren de Byrds nog enkele country getinte platen. De bij de groep gekomen Clarence White bepaalt door zijn karakteristieke gitaarspel meer en meer het geluid.

Op verschillende momenten en met flinke tussenposen maken McGuinn, Hillman en Clark enkele reünie-platen. Het levert in 1979 nog een hit op: "Don`t You Write Her Off". Als iedereen voor de zoveelste keer zijns weegs is gegaan treedt Roger McGuinn jarenlang op als folksinger in kleinere clubs. Naar eigen zeggen voelt hij zich daar nog het best in zijn element.
Met het uitkomen van "Byrd Parts 1964 - 1980" wordt het document Byrds op passende wijze afgesloten.

Gram Parsons

In de Byrds vindt een kleine personeelswisseling plaats. De plaatsen van David Crosby en de eveneens uit de Byrds gestapte Mike Clarke worden ingenomen door, de van de International Submarine Band overgekomen, zanger / songwriter Gram Parsons en door drummer Kevin Kelly. In hetzelfde jaar nog wordt door de nieuwe Byrds-samenstelling de pure countryplaat "Sweetheart Of The Rodeo" opgenomen. De plaat wordt in die tijd min of meer revolutionair genoemd. Gram Parsons die slechts enkele maanden deel uitmaakte van de Byrds domineert de plaat door zijn compositorische bijdragen en door zijn warme soul-volle stemgeluid.

Kort daarop verlaat Parsons de groep en neemt bassist en mandolinespelter Chris Hillman mee. Samen richten zij de Flying Burrito Brothers op. Deze groep bestaat verder uit Sneeky Pete Kleinow (pedal steelgitaar) en Chris Ethridge (bas en piano) In deze bezetting nemen zij het schitterende "Gilded Palace Of Sin" op. Het is een plaat die soul, rock en country tot een niet eerder gehoord uniek geheel weet te smelten. Na deze plaat komen ex-Byrds drummer Mike Clarke en Bernie Leadon (gitaar, banjo, zang) de gelederen versterken.

Parsons begint aan een solo-carrière. Hij maakt enkele fraaie albums, waarin hij zijn visie op country-muziek op treffende wijze weet te combineren met rock en soul. De nog onbekende Emmylou Harris maakt als duo-vocaliste deel uit van zijn begeleidingsband, die verder bestaat uit James Burton (gitaar) Glen D. Hardin (piano) Emory Gordy (bas) en Ronnie Tutt (drums). In 1973 overlijdt Parsons aan een overdosis morfine en tequilla. Het verhaal wil, dat zijn lichaam overeenkomstig zijn wens wordt verbrand nabij het Joshua Tree Monument. Dat is ook daadwerkelijk gebeurd.

Selectieve Discografie

Buffalo Springfield

• "Buffalo Springfield Again" (Atlantic 1968)
• "Last Time Around" (Atlantic 1968)

Byrds

• "Mr Tambourine Man" (CBS 1965)
• "Turn Turn Turn" (CBS 1966)
• "Fifth Dimension" (CBS 1966)
• "Younger Than Yesterday" (CBS 1967)
• "The Notorious Byrd Brothers" (CBS 1968)
• "Sweetheart Of The Rodeo" (CBS 1968)
• "Dr Byrds & Mr. Hyde" (CBS 1969)
• "The Ballad Of Easy Rider" (CBS 1970)
• "Byrds Parts 1964 - 1980" (Raven 1998)

Gene Clark

• "Gene Clark with the Gosdin Brothers" (CBS 1966)
• "White Light" (A&M 1971)
• "No Other" (Aylum 1974)

David Crosby

• "Crosby, Stills & Nash" (Atlantic 1969)
• "Deja Vu" (Atlantic 1970)
• "If I Could Only Remember My Name" (Atlantic 1971)
• "Four Way Street" (Atlantic 1972)

Dillard en Clark

• "The Fantastic Expedition of Dillard & Clark" (A&M 1969)
• "Through The Morning Through The Night" (A&M 1970)

Flying Burrito Brothers

• "The Gilded Palace Of Sin" (A&M 1969)
• "Burrito Deluxe" (A&M 1970)

Emmylou Harris

• "Pieces Of The Sky" (Warner Bros 1975)
• "Elite Hotel" (Warner Bros 1976)
• "Luxury Liner" (Warner Bros 1977)

Chris Hillman

• "Morning Sky" (Sugar Hill 1982)
• "Desert Rose" (Sugar Hill 1984)

International Submarine Band

• "Safe At Home" (LHI 1968)

Manassas

• "Manassas" (Atlantic 1972)
• "Down The Road" (Atlantic 1973)

Roger McGuinn

• "Peace On You" (CBS 1974)
• "McGuinn, Clark & Hillman" (Capitol 1978)

Gram Parsons

• "G.P." (Reprise 1973)
• "Grievous Angel" (Reprise 1974)

Stephen Stills

• "Stephen Stills" (Atlantic 1970)

Neil Young

• "Neil Young" (Reprise 1969)
• "After The Goldrush" (Reprise 1970)
• "Live At Massey Hall" (1971)
• "Harvest" (Reprise 1972)