Zelfstandig bladmuziek instuderen met BestPractice

Je wilt een muziekstuk instuderen maar noten lezen, is niet je grootste hobby. Ingewikkelde ritmes en zeer lage of zeer hoge noten in de muziek vormen soms echte uitdagingen. Je bent er niet altijd zeker van dat je de juiste noten speelt of dat je het ritme goed hebt begrepen. Eigenlijk wil je (als hulp bij het lezen van notenschrift) het liefst met de muziek meespelen, maar dan in jouw eigen tempo. Wanneer is het gratis programma BestPractice 1.03 een goede oplossing?

Hoe pak je nieuwe bladmuziek aan?

Stel, je hebt een stuk leuke nieuwe bladmuziek gekregen en je hebt zin om dat stuk in te studeren. Helaas zitten er nogal wat moeilijke noten en ritmes in dat muziekstuk. Je kijkt eens naar de gedeelten die nog het makkelijkst lijken, maar de moed zakt in je schoenen.

De noten op en direct onder en boven de notenbalk weet je blindelings te noemen, maar de zeer hoge of lage noten met een aantal hulpstreepjes hebben nog af en toe hun geheimen voor je. Je kunt goed uit de voeten met eenvoudige ritmes, maar zodra je al dan niet dubbel gepuncteerde noten en rusten ziet, ben je niet meer zeker van je zaak. En je hebt al ontdekt dat er helaas geen speciale 'play along' of 'music-minus-one'-muziek bestaat voor het stuk dat jij graag wilt leren spelen of zingen.
Dit is het moment waarop alle hulp welkom is.

Globaal gesproken, zijn er twee oplossingen:

• in je eigen tempo meespelen met een bestaand muziekstuk op cd of mp3;
• meespelen met een muzieknotatieprogramma.

Ken je een mooie opname van een muziekstuk op cd of mp3? Je zou dan ervoor kunnen kiezen om dat stuk in je eigen tempo en op de door jou gewenste toonhoogte mee te spelen.

Ken je geen mooie opname? Dan zou je ervoor kunnen kiezen om de noten van je bladmuziek over te nemen in een muzieknotatieprogramma. Deze tweede oplossing kan echter flink wat tijd kosten.

De eerste, snelle oplossing wordt in dit artikel behandeld.

Meespelen met een cd of mp3, maar dan in jouw tempo en op een comfortabele toonhoogte

Je boft als je een geschikte opname van een muziekstuk op cd of mp3 hebt gevonden. Nu heb je een snelle en handige manier om je bladmuziek in te studeren.
Een handig en gratis programma (zonder spyware!) is BestPractice 1.03. Dat is een populair open source programma om muziekstukken mee in te studeren. Je kunt dit programma vrijblijvend en zonder enige verplichting onbeperkt blijven gebruiken, Als je echt gelukkig bent met het programma, kun je overwegen als dank een kleine donatie te doen aan Robert Moerland, de maker van het programma. Je vindt zijn gegevens door in het programma BestPractice op de knop 'Hulp' te drukken en vervolgens op 'Donations' te klikken.

Download dit programma en installeer het.

Voor een Nederlands menu zet je de taal op 'Dutch'. Als je voor de eerste keer met het programma werkt, zet je de "Tijd-uitrek kwaliteit" op "Beste dusver" en vink je het "Anti-alias filter aan". Het programma onthoudt de bovengenoemde instellingen voor alle volgende keren.

Open Bestand

Klik op de button "Open Bestand" en selecteer het gewenste muziekstuk (met als extensie .wav of .mp3).

In het veld onder "Berichten" zie je de tijd en de naam van het geselecteerde muziekstuk verschijnen. Als het geen mp3-bestand is, maar een cd, zie je in het grote veld linksboven de nummers en omschrijvingen van de cd verschijnen.

Het stuk wordt nu automatisch afgespeeld. Terwijl je naar de muziek luistert, zie je de tijd lopen vanaf: 00:00:00. De eerste 2 nullen geven het aantal uren, de tweede 2 nullen het aantal minuten, en de derde 2 nullen het aantal seconden aan. Je weet dan precies waar een bepaalde passage binnen een nummer begint. Je kunt dan een volgende keer daar direct heengaan met de schuifknop.

Nu kun je voor je komende oefensessie de volgende instellingen afzonderlijk vastleggen:

• Volume
• Afspeelhoogte
• Fijnafstemming
• Afspeelsnelheid

Volume

Met de schuifknop in de rechterbovenhoek stel je in hoe luid de muziek klinkt.

Afspeelhoogte

Met de schuifknop halverwege de rechterkolom kun je de toon telkens een halve noot verhogen of verlagen. Dit is handig als jouw bladmuziek in een andere toonsoort staat dan het origineel of als je een transponerend muziekinstrument zoals een saxofoon of klarinet bespeelt. Je zet de afspeelhoogte bijvoorbeeld een hele noot hoger als je op je besklarinet een stuk speelt dat eigenlijk voor de dwarsfluit is bedoeld. En als je bijvoorbeeld een blokfluit hebt die lager gestemd is dan A=440 Hz of een viool waarop je het liefst speelt in een stemming met A=444 Hz, kun je met de fijnafstemming de toonhoogte van het programma afstemmen op dat van je muziekinstrument.

De afspeelhoogte staat geheel los van de afspeelsnelheid. Dat biedt geweldige mogelijkheden voor het instuderen van muziekstukken.

Fijnafstemming

Deze schuifknop bevindt zich onder de instelling voor de afspeelhoogte. Deze knop gebruik je als de muziek net een haartje te laag of te hoog klinkt voor jouw instrument, bijvoorbeeld omdat jouw instrument gestemd is op A=442 MHz en de opname is gemaakt met instrumenten die nog gestemd zijn op A=440 MHz of andersom.

Afspeelsnelheid

Dit is de onderste schuifknop. De defaultwaarde is 100%, dus de oorspronkelijke snelheid van de cd of mp3. Om een stuk in te studeren, zet je de waarde bijvoorbeeld ergens in de buurt van de 80%. Zet je de waarde veel lager, kan dat duidelijk hoorbaar zijn door een verminderde geluidskwaliteit. Als je het stuk goed kunt meespelen met een snelheid van 80%, kun je de oefensnelheid steeds een beetje opvoeren. Bijvoorbeeld met ongeveer 5% per keer. Op een gegeven moment kun je het stuk dan op de volle snelheid van 100% meespelen of meezingen.

De afspeelsnelheid staat geheel los van de afspeelhoogte. Deze functie is ook bijzonder handig voor het in een kalm tempo leren spelen van snelle muziek.

Opnieuw afspelen

Aan het eind van het stuk begint BestPractice automatisch weer opnieuw. Je hoeft dan dus niet opnieuw op de 'play'-toets te drukken.

Loopfunctie

Om effectief te studeren, is het handig om lastige passages te isoleren. Je hoeft dan niet telkens het hele nummer aan te horen om een keertje dat moeilijke gedeelte te kunnen beluisteren. Met de pijltjestoetsen kun je de start- en eindtijd van de in te studeren passage instellen. Je kunt ook wachten tot het moment direct voordat die passage begint en dan op de 'Nu!-knop' drukken om het begin van de loop aan te geven. Direct na het eind van de passage die je wilt instuderen, druk je dan op de "Nu!-knop' eronder om het eind van de loop aan te geven.

Vink je nu het hokje voor "Loop" aan, zal het programma automatisch die ene passage eindeloos blijven herhalen totdat je op de stop-toets drukt.

Opslaan

Met de "Opslaan-knop" kun je de muziek inclusief de gemaakte aanpassingen opslaan. Stel dat je bijvoorbeeld de toonhoogte en de afspeelsnelheid hebt veranderd en je vervolgens het stuk opslaat, heb je een volgende keer het stuk direct inclusief alle aanpassingen tot je beschikking. Het nieuwe bestand krijgt altijd een .wav-extensie, ook als het oorspronkelijke document een mp3-tje is.

Karaoke

De karaoke-knop bevindt zich in de rechterkolom, direct onder het midden. Als je het hokje na 'Karaoke mode' aanvinkt, wordt de stem van de melodie onderdrukt.

Een optimale onderdrukking van de stem, kun je via de schuifknop regelen. Ook de "Bass doorlaat frequentieband" en de "Treble doorlaat frequentieband" kun je via schuifknoppen instellen.

Als de toonhoogte van het stuk niet goed bij jouw stem past, kun je die toonhoogte aanpassen via de bovengenoemde functie Afspeelhoogte.

Andere toepassingen voor BestPractice

Soms beschik je niet over bladmuziek, maar wil je een nieuwe song of melodie 'op je gehoor te leren spelen. Dan kun je BestPractice gebruiken om de song of melodie in een voor jouw comfortabel tempo en in een voor jou geschikte toonsoort af te spelen. Je probeert dan net zo lang de juiste noten te treffen totdat dit lukt.

Als je de muziek wilt omzetten in notenschrift, is het handig om Best Practice een stuk muziek langzaam te laten afspelen. Zo kun je in je eigen tempo de noten opschrijven.

Andere muzieksoftware voor het oefenen van muziekstukken

Er is ook commerciële muzieksoftware voor het oefenen van muziekstukken verkrijgbaar. Sommige van die softwareprogramma's hebben nog veel meer praktische mogelijkheden om je te helpen bij het instuderen van muziek.
Een deel van die software is zelfs interactief. Denk bijvoorbeeld aan Smartmusic for Students of aan Elevation.

Meer informatie over jouw muziekinstrument

Wil je praktische tips over het spelen op je muziekinstrument? Kijk dan eens in de artikelen die horen bij de specials over de dwarsfluit, klarinet, saxofoon,gitaar of blokfluit.

Alternatief voor BestPractice 1.03

Als je een gratis, veelzijdig en toch eenvoudig te bedienen Nederlandstalig oefenprogramma zoekt, kun je van BestPractice veel plezier hebben. Als je liever zonder computer aan op je muziekinstrument speel, kun je als alternatief gebruik maken van een dj-cd-speler. Met de meeste types kun je muziek op een voor jouw geschikte hoogte en in het door jou gewenste tempo spelen. Dergelijke apparaten hebben vaak nog veel meer opties.

Lees verder

• Muziek oefenen of meespelen met een dj-cd-speler
• Zelf muziek leren maken als volwassene
• Zelfstandig bladmuziek instuderen met muzieknotatiesoftware
• Meezingen met een lied op cd of mp3 binnen jouw stembereik
• Snelle noten leren spelen op je muziekinstrument