Kinderdwarsfluit voor het jonge kind

Wanneer is een kinderdwarsfluit een goede en voordelige oplossing voor jonge kinderen die graag dwarsfluit willen spelen? Welke robuuste fluit is speciaal geschikt voor jouw kind van pakweg 5 of 8 of 10 jaar? Is dat een Yamaha plastic pijperfluit, een houten Mollenhauer Picco-dwarsfluit of een Frans van Geffen Dino-fluit van geperst hout? Wat zijn de voor- en nadelen van de verschillende modellen?

Speciale kinderdwarsfluiten voor kinderen van 5 tot 10 jaar

Voor kinderen vanaf ongeveer 5 jaar zijn er speciale kinderfluiten waarop een kind op ergonomisch verantwoorde manier aan de dwarsfluit kan beginnen.

Deze goedkope maar degelijke kinderdwarsfluiten zijn een prima oplossing voor kinderen die nog te klein of nog niet sterk genoeg zijn voor een gewone dwarsfluit (of zelfs te klein voor een speciaal kindermodel met een gebogen kop). Met een kinderdwarsfluit krijgen ze een voordelig instrument in handen dat goed klinkt en dat tegen een stootje kan. Op alle onderstaand besproken fluiten kan een klein kind de juiste fluithouding, de juiste stand van de vingers en een goede blaastechniek leren.

Het aantrekkelijke van deze speciale minifluiten is bovendien dat kinderen niet per se eerst aan een ander muziekinstrument zoals de blokfluit hoeven te beginnen. Vaak raken kinderen die dolgraag dwarsfluit willen leren spelen, ontmoedigd als ze eerst op een ander muziekinstrument moeten beginnen en na de overstap weer bijna alles opnieuw moeten leren. Is een kind nog niet groot of sterk genoeg voor een gewone dwarsfluit, dan biedt een dwars gehouden kinderfluit voor een jaar of twee een uitstekende en voordelige oplossing. Te zijner tijd is de overstap naar een gewone zilveren of verzilverde dwarsfluit dan heel natuurlijk.

Vaak krijgen jonge kinderen op de muziekschool het eerste en vaak ook het tweede jaar les op een van de volgende fluiten:

• Yamaha pijperfluit YRF-21;
• Mollenhauer Picco-dwarsfluit 8105;
• Frans van Geffen Dino-oriëntatiedwarsfluit.

De iets oudere of grotere kinderen beginnen soms direct op een gewone dwarsfluit, al dan niet met een gebogen kop. Overigens, op sommige muziekscholen krijgen ook kinderen die al zo'n 11 tot 14 jaar oud zijn, eerst les op een pijperfluit, Picco of Dino voordat ze aan een 'gewone' dwarsfluit beginnen. Dat heeft als voordeel dat als ze eenmaal technisch toe zijn aan een reguliere dwarsfluit, ze dankzij hun ondertussen muzikaal getrainde oren en hun goede blaastechniek beter kunnen kiezen welke dwarsfluit ze het fijnst vinden spelen. En natuurlijk vormt de lage prijs van deze degelijke minifluiten ook een aantrekkelijk gegeven.

Yamaha pijperfluit YRF-21

De Yamaha pijperfluit YRF-21 houdt het midden tussen een blokfluit en een dwarsfluit. Deze kunststoffen minifluit heeft een heldere toon. In 2011 kost deze fluit rond de 10 euro.

Deze pijperfluit is een heel stuk kleiner en lichter dan een dwarsfluit en heeft ongeveer de afmetingen van een sopraanblokfluit. Dit muziekinstrument is geschikt voor een kind vanaf ongeveer 5 jaar. Op sommige muziekscholen mogen kinderen al vanaf hun 4e jaar met de pijperfluit beginnen!

Net als de dwarsfluit houd je de pijperfluit ongeveer opzij, zoals bij een dwarsfluit, dus niet recht voor je uit, zoals bij een blokfluit. Je blaast er precies op als bij een dwarsfluit. Het geluid uit deze minifluit doet aan een sopraanblokfluit denken. En net als bij een dwarsfluit en een blokfluit octaveer je door over te blazen.

Deze pijperfluit heeft evenals de dwarsfluit (en de hierna besproken Picco- en Dinofluit) als groot voordeel boven de blokfluit dat als je luider speelt de toon niet onbedoeld mee omhoog gaat en dat als je zachter speelt de toon niet onbedoeld mee omlaag gaat.

Deze pijperfluit blaast lekker licht aan. Omdat het een klein instrument is, heb je minder lucht nodig dan bij de gewone 'grote' dwarsfluit. Als je al een beetje geleerd hebt hoe je erop blazen moet, krijg je zuivere en mooie tonen uit dit muziekinstrument.

De laagste toon van de pijperfluit instrument is een C, net als bij de sopraanblokfluit.

Yamaha noemt deze fluit ook wel fife. Dat is een populair instrument in de volksmuziek. Een gewone 'fife' heeft echter slechts zes toongaten, terwijl de pijperfluit wel acht toongaten heeft: de zes toongaten van de fife, plus een toongat voor de linkerduim en de rechterpink, net als bij de blokfluit. En de basisgrepen doen veel meer denken aan de sopraanblokfluit en de dwarsfluit dan aan die van een fife. Eigenlijk is deze pijperfluit dus vooral een dwarse blokfluit.

Deze Yamaha-fluit heeft geen barokboring zoals de Mollenhauer-Picco, maar beginnende dwarsfluiters zullen de twee dubbele toongaten waarschijnlijk niet missen.

Mollenhauer Picco 8105

Een alternatief voor de plastic Yamaha pijperfluit is de houten Mollenhauer Picco-dwarsfluit. Deze fluit van perenhout en heeft een warme klank. De Picco lijkt nog iets meer op een sopraanblokfluit dan de Yamaha pijperfluit. Deze Piccio-fluit kost in 2011 in de winkel ergens in de 70 euro.

Het model Picco 8105 heeft een (dubbele) barokboring, net als veel blokfluiten. Bij de barokboring zijn er twee dubbele toongaten, een dubbel toongat voor de rechterringvinger en een voor de rechterpink. Dat is handig als je bij sommige grepen voor gevorderde spelers een toongat half zou willen bedekken. Bij een barokboring bedek je dan eenvoudig het buitenste gat van een bepaald dubbel toongat. Er is ook een model met een zogenaamde Duitse dubbele boring (Picco 8100), maar in Nederland is de barokboring veel populairder.

De Picco is volgens opgave van de fabrikant geschikt voor kinderen vanaf 7 jaar. De techniek van het blazen op de Picco is ongeveer hetzelfde als op de pijperfluit.

Frans van Geffen Dino-fluit

De Dinofluit is een oriëntatiedwarsfluit en vormt een alternatief voor de bovengenoemde plastic Yamaha pijperfluit of de perenhouten Mollenhauer Picco. Deze beginnersfluit is speciaal bedoeld voor kinderen van ongeveer 7 tot 10 jaar en kost rond de 40 euro.

De Dinofluit is slechts half zo lang als een gewone dwarsfluit en weegt minder dan eenvijfde ervan. De Dino bestaat uit een rechte holle buis van geperst hout met een speciaal blaasgat en toongaten. Evenals bij de pijperfluit en de Picco zijn er geen (kwetsbare) kleppen om de toongaten te bedekken. Dit maakt de Dinofluit tot een robuust instrument.

Terwijl de pijperfluit en de Picco ongeveer dezelfde kleine mensuur (dikte van de buis) hebben als de sopraanblokfluit, heeft de Dino dezelfde mensuur als de gewone dwarsfluit. De diameter van de buis van de Dino is dus groter dan van de pijperfluit en de Picco. Dat maakt de overstap op de gewone dwarsfluit te zijner tijd gemakkelijker.

Ook voor de Dino is weinig kracht en longcapaciteit nodig. Net als bij de pijperfluit en de Picco zijn de (basis)grepen voor de Dino grotendeels dezelfde als bij de blokfluit en dwarsfluit. Door de ruime mensuur en omdat de Dino van geperste houtpulp is gemaakt, heeft deze fluit een mooie warme en diepe klank. Het is dus geen wonder dat dit instrument op veel muziekscholen buitengewoon populair is.

Evenals bij de pijperfluit en de Picco is bij de Dino de laagste toon een C die even hoog klinkt als de laagste toon van een sopraanblokfluit. De toonomvang van de Dino is van c' tof f'''met ongeveer dezelfde grepen als de blokfluit of de dwarsfluit. Een gevorderde speler kan op de Dino nog een heel stuk hoger komen, en wel tot c'''', maar daarvoor zijn bijzondere grepen nodig die anders zijn dan op de dwarsfluit. Voor de gewone lessen op de Dino worden die hogere tonen zelden of nooit gebruikt.

De techniek van het blazen op de Picco is ongeveer hetzelfde als op de pijperfluit.

Pijperfluit, Picco- of Dino-fluit?

Op welke minifluit een jong kind begint, hangt soms af van het beleid van de muziekschool. Dat is vooral het geval bij groepslessen. Maar in het geval van privéles mag je voor je kind vaak uit een van deze instrumenten kiezen.

Overigens zijn deze muziekinstrumenten in beginsel eveneens geschikt voor volwassenen. Je kunt ze ook eenvoudig meenemen op reis of op vakantie.

De pijperfluit, een Picco- of een Dino-fluit hebben allemaal hun eigen sterke kanten. Welke fluit voor jou of voor je kind het best geschikt is, hangt grotendeels af van de docent dwarsfluit en van je persoonlijke voorkeur.

Lees verder

• Je eerste dwarsfluit kopen of huren?
• Zelfstandig bladmuziek instuderen met BestPractice
• Zelfstandig bladmuziek instuderen met muzieknotatiesoftware
• Dwarsfluiten met gebogen kopstuk
• Gebit en blaasinstrument