Dwarsfluiten met gebogen kopstuk

Een dwarsfluit met een gebogen kop of een O- of V-kopstuk is ideaal voor kinderen die nog te klein of niet sterk genoeg voor een gangbaar model dwarsfluit zijn, maar die toch een 'echte' dwarsfluit willen. Bepaalde modellen zijn ook geschikt voor volwassenen die klein van stuk zijn. Wat hebben gerenommeerde merken als Yamaha, Jupiter, Roy Benson of Azumi te bieden? Wat zijn de sterke kanten van deze speciale modellen en merken? Welke type dwarsfluit met kromme kop past het beste bij jou of je kind?

Wanneer kies je voor een dwarsfluit met gebogen kop?

Kinderen die nog te klein zijn voor een 'gewone' dwarsfluit leren vaak de eerste een of twee jaar spelen op een goedkope plastic pijperfluit (Yamaha), een perenhouten picco-dwarsfluit (Mollenhauer), of een Dino-oriëntatiedwarsfluit van geperst hout (Frans van Geffen). Dit zijn speciale kinderdwarsfluiten voor het jonge kind.

Soms wil je als kind liever direct een 'echte', zilver blinkende dwarsfluit hebben. Of je hebt al een beetje leren spelen op een kinderfluit en bent nu toe aan een muziekinstrument met meer mogelijkheden. Maar stel dat je armen en/of je vingers nog niet lang genoeg zijn?

In die gevallen is een fluit met een gebogen kopstuk (ook wel 'kromme kop' genoemd) een goede opstap naar een gewone rechte dwarsfluit. Omdat de armen door het gebogen mondstuk dichter bij het lichaam kunnen blijven, voelt de fluit minder zwaar aan. Sommige modellen fluiten zijn bovendien extra licht gebouwd.

Ook sommige volwassenen die klein van stuk zijn, kunnen baat hebben bij een speciale dwarsfluit met een gebogen kop.
Als de lengte van je onderarm kleiner is dan 24,5 cm, is de kans groot dat je prettiger speelt op een fluit met een gebogen kopstuk.

Bij een dwarsfluit met een gebogen kopstuk is het goed in balans houden van het instrument vaak moeilijker dan bij een gewone fluit het geval is. Dat geldt niet voor dwarsfluiten met een O- of een V-mondstuk van het merk Azumi. Deze dwarsfluiten zijn gemakkelijker in evenwicht te houden.

Voor de aard en de kwaliteit van het geluid maakt het niets uit of het kopstuk gebogen of recht is. Als de fluit daarnaast ook korter en lichter is, maakt dat natuurlijk wel uit voor de klank.

Welke modellen met een gebogen kop zijn er te koop?

Er zijn verschillende merken en modellen dwarsfluiten met een gebogen kop te koop (en vaak ook te huur).

Bij sommige modellen worden standaard twee kopstukken mee geleverd: een recht kopstuk en een gebogen kopstuk. Bij andere modellen moet je kiezen welk kopstuk je wilt. Soms kun je een afzonderlijk gebogen kopstuk kopen dat past op bepaalde types dwarsfluiten van dat merk.

Een aantal modellen is korter en lichter dan een gewone fluit. Soms staan de kleppen wat dichter bij elkaar. Of er zijn geen trillerkleppen. Of je kunt er geen lage C op spelen.

Bij sommige andere modellen is alles precies zoals bij een gewone dwarsfluit, behalve dat het kopstuk gebogen is. Voor volwassenen die klein van stuk zijn, zijn de laatste modellen het best geschikt.

De dwarsfluitmerken die een gebogen kopstuk in het assortiment hebben, zijn bijvoorbeeld:

• Yamaha-dwarsfluit met een gebogen kop
  
• Jupiter-dwarsfluit met een gebogen kopstuk
  
• Roy Benson-dwarsfluit met gebogen kopstuk
  
• Azumi-dwarsfluit met een O- of V-kopstuk
  

Bij het kopen of huren van een bepaalde dwarsfluit is het belangrijk om niet alleen te letten op de technische aspecten, maar vooral ook op de klank.

Yamaha-dwarsfluit met een gebogen kop

Yamaha-dwarsfluiten zijn beroemd om hun robuustheid, zuiverheid, speelgemak en hun voordelige prijs.

Kopstuk FGJ200U voor Yamaha 200-serie

Yamaha heeft een afzonderlijk verkrijgbaar gebogen kopstuk FHJ200U te koop dat past op alle type 'gewone' dwarsfluiten uit de Yamaha 200-serie. Dit kopstuk bestaat uit twee gedeelten. Je kunt het deel met de lipplaat draaien tegenover het gedeelte met de bocht.

De Yamaha 200-serie bestaat uit een aantal verschillende modellen zoals de YFL-211, YFL-221, YFL-261, YFL-271 en de YFL-281. Al deze modellen zijn uitgevoerd in verzilverd nikkelzilver. De verschillen hebben te maken met open of dichte kleppen, een inline-G of een offset G, en al dan geen E-mechanisme.

Voor kleine handen zijn dichte kleppen handiger. Voor mensen die toch de voorkeur geven aan open kleppen, zijn er speciale ringdopjes verkrijgbaar om die open kleppen dicht te maken.

Een offset-G is ergonomisch meer verantwoord dan een inline-G: je kunt dan gemakkelijker bij die klep. Sommige mensen vinden een inline-G fraaier, maar qua klank maakt het geen verschil.

Een E-mechaniek is niet noodzakelijk, maar sommige beginners vinden het gemakkelijker om met zo'n mechaniek een hoge E te spelen. Gevorderde spelers maken zelden of nooit gebruik van het mechaniek.

Het voordeel van een Yamaha-dwarsfluit met een gebogen kopstuk boven een aantal andere dwarsfluiten met een kromme kop is dat het bij Yamaha om 'volwassen' fluiten gaat. Het enige verschil met een fluit met een recht kopstuk is dat de kleppen vanwege de bocht in het kopstuk dichter bij de lipplaat komen staan. Dat speelt voor mensen met korte armen aanzienlijk comfortabeler dan wanneer ze hun armen ver van hun lichaam moeten houden om bij de kleppen te kunnen.

Jupiter-dwarsfluit met een gebogen kopstuk

De laatste jaren is Jupiter tot een serieuze concurrent voor Yamaha uit gegroeid. Tegenwoordig zitten deze fluiten technisch goed in elkaar en ze hebben een warme klank.

Kinderdwarsfluit JP-313S

Van alle dwarsfluiten die speciaal geschikt zijn voor het jongere kind is de Jupiter kinderdwarsfluit JP-313S het populairst.

Deze fluit is geschikt voor kinderen van ongeveer 5 tot 7 jaar oud. Dit muziekinstrument is 7 cm korter dan een gewone dwarsfluit en weegt slechts 325 gram.

Ook liggen de kleppen liggen dichter bij elkaar. De gis-klep is extra lang. Er zijn geen kleppen voor de trillers en er ontbreekt een E-mechaniek. De doelgroep heeft daaraan geen behoefte.

Er zit geen los voetstuk bij de fluit. Daarom is de laagste toon geen C, maar een D. Doorgaans is het ontbreken van deze lage C niet storend, omdat deze lage noot niet voorkomt in lesboeken voor beginners. Overigens is deze kinderfluit normaal in C gestemd (het is dus geen transponerend instrument). Daarom is het zonder meer mogelijk om de gewone lesmethoden te gebruiken.

Een bijzonderheid zijn de zogenaamde vingerbuttons. Daarmee weet een kind precies op welke klepjes hij zijn vingers moet plaatsen. Die vingerbuttons zijn erg handig voor kleine en nog wat onwennige kindervingers.

De Jupiter kinderfluit JP-313S is uitgevoerd in verzilverd nikkelzilver.

Jupiter-modellen 511, 513 en 515 met gebogen kopstuk

Jupiter maakt een kromme kop JESFLH-513S die geschikt is voor de modellen 511, 513 en 515. Model 515 wordt geleverd inclusief twee kopstukken: een recht en een gebogen kopstuk. Al deze fluiten zijn van verzilverd nikkelzilver. De verschillen tussen de types fluiten binnen de serie 511, 513 en 515 hebben betrekking op het al dan niet aanwezig zijn van een E-mechaniek, open- of dichte kleppen en een inline of offset-G.

Er is ook een gebogen kopstuk van Jupiter voor de verschillende modellen 5011 tot 5015. Dit kopstuk heeft een zilveren lipplaat en schoorsteentje. De rest van de fluit is verzilverd nikkelzilver. Model 5015 wordt inclusief een recht en een gebogen kopstuk aangeboden

Roy Benson-dwarsfluit met gebogen kopstuk

Een relatieve nieuwkomer op de Nederlandse dwarsfluitmarkt is Roy Benson. Deze dwarsfluiten zijn goedkoper dan dwarsfluiten van bekende merken als Yamaha of Jupiter. Roy Benson maakt vier studiefluiten met een krom kopstuk.

Roy Benson kinderdwarsfluit FL-102 Student Serie

Dit extra lichte model (350 gram) met gebogen kopstuk is bedoeld voor de jongste kinderen. Deze fluit heeft geen afzonderlijk voetstuk en is 7 cm korter dan een gewone dwarsfluit.

De laagste toon is geen C maar een D. Dit model is normaal in C gestemd. Daarom kunnen de gangbare dwarsfluitmethodes worden gevolgd.

Er zitten geen trillerkleppen of E-mechaniek op dit instrument. Dankzij de vingerbuttons is het voor een kind simpel om te weten waar het zijn vingers moet zetten.

De fluit is uitgevoerd verzilverd nikkelzilver.

Roy Benson Dwarsfluit FL-202E2 Student Serie

Dit lichte model weegt 450 gram en wordt geleverd met een recht en een gebogen kopstuk. Het model heeft een E-mechaniek. Deze fluit is uitgevoerd in verzilverd nikkelzilver.

Roy Benson Dwarsfluit FL-502E2 Student Pro Serie

Ook dit model wordt geleverd met een recht en een gebogen mondstuk. Het instrument is uitgevoerd in verzilverd nikkelzilver en heeft een E-mechaniek.

Roy Benson Dwarsfluit FL-502RI2 Student Pro Serie

Deze variant wordt eveneens met een met een recht en een gebogen kopstuk geleverd en is uitgevoerd in verzilverd nikkelzilver. Bijzonder aan deze studiefluit zijn de open kleppen en de inline-G.

Azumi-dwarsfluit met een O- of V-kopstuk

De Azumi-fluiten komen uit het huis van de gerenommeerde firma Altus, maar zijn voordeliger dan de Altus-lijn.

Speciaal voor de jongere of kleinere fluitist is er de Azumi Waveline-serie. Deze kopstukken hebben de vorm van een O of een V en zijn daardoor gemakkelijker in balans te houden dan de gebruikelijke gebogen kopstukken.

AZ-WLOD Azumi Wave-line met O-kopstuk en D-voetstuk

Deze lichtgewicht fluit heeft een D als laagste toon en heeft geen kleppen voor de trillers of een E-mechaniek. De kleppen zijn extra dicht bij elkaar geplaatst voor het comfort van kleine vingers. De fluit is uitgevoerd in verzilverd nikkelzilver.

AZ-WLOC Azumi Wave-line met O-kopstuk en C-voetstuk

Deze fluit is bedoeld voor kinderen die al iets groter zijn. De kleppen zijn iets wijder geplaatst dan bij bovengenoemd model en de laagste toon is nu een C, net als bij een gewone dwarsfluit. Er zijn geen kleppen voor de trillers of een E-mechaniek. Dit model is uitgevoerd in vernikkeld nikkelzilver.

AZ-WLVC AZUMI Azumi Wave-line met V-kopstuk en C-voetstuk

Bij deze fluit zijn de kleppen wijder uit elkaar geplaatst om de overgang naar de gewone dwarsfluit zo klein mogelijk te maken. Ook dit model is van vernikkeld nikkelzilver en heeft geen kleppen voor de trillers of een E-mechaniek.

Hoe kies je een eerste dwarsfluit?

Al bovengenoemde merken voldoen aan de eisen die aan een eerste studiefluit gesteld mogen worden. Van belang bij de keuze is vooral ook hoe mooi je de klank vindt en hoe prettig de fluit in de handen ligt. De nieuwprijzen van deze dwarsfluiten variëren afhankelijk van merk en type en de muziekhandel tussen de ongeveer 250 tot ongeveer 850 euro. Overigens worden deze types dwarsfluit vaak in speciaalzaken niet alleen te koop maar ook te huur aangeboden. Zie voor meer informatie Je eerste dwarsfluit huren of kopen? voor de voor- en nadelen van beide opties en voor andere punten waarop je wilt letten.

Lees verder

• Kinderdwarsfluit voor het jonge kind
• Je eerste dwarsfluit kopen of huren?
• Zelf muziek leren maken als volwassene
• Zelfstandig bladmuziek instuderen met BestPractice
• Zelfstandig bladmuziek instuderen met muzieknotatiesoftware