Saxofoonmethode “Learn As You Play: Saxofoon”

De Nederlandse uitgave van de muziekmethode “Learn As You Play: Saxofoon” wordt vaak gebruikt voor zelfstudie. Bij dit lesboek kun je afzonderlijk een cd of cassette kopen, waarop de stukken op een altsaxofoon zijn ingespeeld. Bijzonder aan het lesmateriaal is dat je vanaf het eerste begin niet alleen werkt aan de techniek van je spel, maar ook aan de ontwikkeling van je muzikaliteit. Wat kun je allemaal leren uit dit al heel wat jaren populaire lesboek?

Nederlandstalige editie van de lesmethode Learn as you play: Saxofoon

De Nederlandse editie van de internationaal befaamde methode Learn as you play: Saxofoon van Peter Wastall is al weer heel wat jaren op de markt. Het boek is vertaald door Simon Postma en wordt uitgegeven door uitgeverij Boosey & Hawkes / Buffet Crampon.

Bij dit leerboek is afzonderlijk een cd of cassette (geschikt voor de altsaxofoon) verkrijgbaar. Ook de pianopartijen die bij de stukken horen, zijn afzonderlijk te koop.
Typerend voor dit boek zijn onder meer de uitgebreide aanwijzingen voor het spelen van de muziekstukken.

Deze methode Learn As You Play: Saxofoon is gericht op de voorbereiding van de eerste muziekexamens. In de inleiding bij dit boek wordt gesteld dat het boek zowel geschikt is voor individuele als voor groepsles.

Al wordt niet gesuggereerd dat het boek bruikbaar is voor zelfstudie, toch is dit een van de boeken die in de vakhandel vaak worden aangeraden aan mensen die zichzelf saxofoon willen leren.

Het boek bestaat uit 24 hoofdstukken en telt 64 bladzijden. Al vanaf het eerste begin werk je aan de ontwikkeling van je muzikaliteit. Door middel van het instuderen van oefeningen, etudes en speelstukken aan de hand van heldere technische en muzikale aanwijzingen, bouw je geleidelijk je muzikale mogelijkheden uit.

In deze lesmethode vind je veel gedetailleerde en verhelderende afbeeldingen met een uitgebreide toelichting daarop over het leren spelen op de saxofoon.
Zo krijg je al direct in het begin duidelijke aanwijzingen over:

• het in elkaar zetten van de saxofoon (met de benaming van de verschillende onderdelen en de kleppen)
• de stand van de handen
• de plaats van de linkerduim,
• de plaats van de rechterduim
• de stand van de rechterhand
• het aanbrengen van het riet
• de stand van de tanden
• de embouchure

In de loop van het boek leer je stapje voor stapje noten lezen en direct de bijbehorende grepen voor de geleerde noten spelen. Je krijgt uitgebreide technische aanwijzingen om je speeltechniek te verbeteren. Je leert de toonladders en drieklanken die horen bij toonsoorten tot en met drie kruisen of twee mollen.

Telkens wordt de theorie verhelderd aan de hand van korte oefeningen en speelstukken, waaronder een aantal duetten en (wat langere) concertstukken. Deze lesmethode is bijzonder geschikt voor volwassenen.

Voorbereidingen op les 1

Hier leer je de beginselen van het noten lezen. Aan de orde komen:

• notatie
• vioolsleutel
• lengte van de noten
• maten en maatstrepen
• maatsoorten

Les 1: noten en grepen

Je leert de eerste noten G, A, B en C en de bijbehorende grepen (in de volgende lessen leer je telkens nieuwe noten met bijbehorende grepen). Ook ga je letten op muzikale zinnen in verband met de planning van de ademhaling.

Speelstukken

• Saint Margarita’s wiegelied (Frans volksliedje)
• Chanson de Nuit (Frans volksliedje)
• Chow-mein cha-cha (Peter Wastall)

Les 2: fermate en rusten

Je maakt kennis met de fermate en met de kwart- en de halve rust en je krijgt aanwijzingen over het aanzetten van de noten.

Speelstukken::

• Minetto (afgeleid van een menuet van James Hook)
• Let’s begin (duet voor leerling en docent; Peter Wastall)

Les 3: halve noot met punt en legatoboog

Je leert als nieuwe noten de lage E en de F. Verder krijg je uitleg over wat een punt achter een noot betekent. En vervolgens ga je een en ander toepassen op de halve noot. Ook leer je hoe je een legatoboog uitvoert.

Speelstukken:

• Swim, Swam, Wwim! (Derek Hyde)
• Koraalmelodie (Duits, 16e eeuw)
• Heroic Song in Phrygian Mode (Keith Ramon Cole)

Les 4: hele rusten, verbindingsboog en toonvorming

Je leert de waarde van de hele rust. Ook krijg je aanwijzingen voor het uitvoeren van een verbindingsboog. Daarnaast vind je uitgebreide informatie over toonvorming.

Speelstukken:

• March “If all the world were paper” (Derek Hyde)
• Mexican Madness (docent-leerling duet; Peter Wastall)

Les 5: linkerduimtechniek

Je leert wat een kruis voor een noot betekent, en de manier waarop herhalingstekens werken. Verder krijg je instructies over de linkerduim-techniek.

Speelstukken:

• Ffigysbren (volksliedje uit Wales)
• Integer Vitae (Friedrich Flemming)

Les 6: toonsoorten en voortekens, ritmische vaardigheden

Je maakt kennis met de toonsoort G-majeur en leert de waarde van een achtste noot.

Speelstukken:

• Allemande (uit een verzameling 16e eeuwse dansen)
• Corumbá (duet voor twee leerlingen; Peter Wastall)

Les 7: hoge noten en toonvorming

Je leert de hoge noten E, F, G en A in het hoge register spelen. In deze les staat de toonsoort C centraal. Je krijgt nieuwe informatie over toonvorming.

Speelstukken:

• Serenade (Antonio Diabelli)
• Quem Pastores (14e eeuwse, Duitse melodie)
• Koraal (J.S. Bach)

Les 8: staccato-aanzet

Je leert de hoge Fis spelen. Je krijgt uitgelegd wat staccato is en hoe je een staccatonoot aanzet. Verder maak je kennis met voordrachtstekens als allegretto. Ook leer je de toonladder en drieklank van G-majeur.

Speelstukken:

• Minuet (afgeleid van een menuet van J.S. Bach)
• Duo (voor docent en leerling; Dmitry Bortniansky)

Concertstukken voor les 1-8

• Granite (Keith Ramon Cole)
• Tri-time (Colin Cowles)
• Andante (uit First Steps op 82; Cornelius Gurlitt (1820-1901; arr. Peter Wastall)

Les 9: vingertechniek

Je leert de Bes in twee octaven spelen met een basisgreep en een alternatieve greep.
Daarnaast leer je wat het betekent als er een mol voor een noot staat.
Verder leer je de toonladder en drieklank van F-majeur.
Qua vingertechniek krijg je uitgebreide uitleg over de functie van de alternatieve besgrepen.

Speelstukken:

• Ellacombe (Engels volkslied)
• Sax-appeal (Colin Evans)

Les 10: accenten en kwartnoot met punt; toonvorming

Je leert hoe je een noot met een accent speelt en wat de waarde is van een kwartnoot met punt. Ook bestudeer je een aantal aandachtspunten voor de toonvorming (met aandachtspunten voor het middenrif, de onderlip en de ondertanden)

Speelstukken:

• The Emperor of Germany's March
• Fanfare (duet voor twee leerlingen; Nicholas Chédeville)

Les 11: toevallige voortekens, zijkleptechniek

In deze les leer je de C en de Cis die zich boven de centrale C bevinden. Je maakt kennis met toevallige voortekens en je leert de toonladder van D. Bovendien krijg je uitgebreide aanwijzingen voor het spelen van de zijgreep voor de C en voor de gevallen waarin je voor deze greep kiest.

Speelstukken:

• A Little Piece (Antonio Diabelli)
• Wiegenlied (Franz Schubert)

Les 12: herstellingstekens, Italiaanse termen, crescendo's en diminuendo's

Je leert de functie van herstellingstekens. Ook voeg je weer enkele Italiaanse muziektermen aan je vocabulaire toe. Je krijgt uitgebreide aanwijzingen voor het spelen van crescendo's en diminuendo's.

Speelstukken:

• Menuett (Joseph Haydn)
• Duo voor twee dezelfde saxofoon (duet voor docent en leerling; J.G. Kastner)

Les 13: achtste rust, mineurtoonladders, toonvorming

Je leert de Gis in twee octaven spelen. En je gaat oefenen op de lage C. Verder ga je aan de slag met achtste rusten. En je gaat aan de hand van uitgebreide aanwijzingen werken aan de ontwikkeling van je embouchure door het spelen van octaven.

Speelstukken:

• Gavotte (Esprit Chédeville)
• Brazilian Beat (Peter Wastall en Derek Hyde)

Les 14: samengestelde maatsoorten

Je maakt kennis met samengestelde maatsoorten en speelt voor het eerst in zesachtste maat. Je krijgt een tip om groepjes noten als een bepaald woord te interpreteren. Zo kun je bij drie noten in een tel eventueel denken aan een woord als 'kattenbak'.

Speelstukken:

• Marmotte (L. van Beethoven)
• Caribbean Capers (duet; Peter Wastall en Derek Hyde)

Les 15: enharmonische gelijkheid; hulpgrepen

Als nieuwe noten leer je de Es, Bes en de Fis. De nieuwe toonladder is Bes-majeur. Je leert wat enharmonische gelijkheid is en je oefent in het spelen van stukken met twee mollen. Qua vingertechniek leer je wanneer je kiest voor een bepaalde hulpgreep voor de Bes of de C.

Speelstukken:

• A Little Piece (Cornelius Gurlitt)
• Waltz (Franz Schubert)

Les 16: tenuto-teken; hokjes 1 en 2

Je leert wat 'tenuto' betekent en hoe je een dan de noot aanzet. Ook krijg je informatie over de manier waarop omgaat met de hokjes 1 en 2 in een muziekstuk.

Speelstukken:

• Ein' Feste Burg (koraal van M. Luther, bewerkt door J.S. Bach)
• Duo in D-mineur (duet; Esprit Chédeville)

Concertstukken voor les 9-16

• Soliloqui (Derek Hyde)
• Midnight in Tobaga (Peter Wastall)
• Air (uit: Richard Coeur de Lion; Andre Gretry (1714-1813); arr. Peter Wastall)

Les 17: versieringsnootjes

Je leert de hoge B en de C spelen. Je maakt een begin met het uitvoeren van versieringen.
Je werkt verder aan de ontwikkeling van je embouchure.

Speelstukken:

• Etude nr. 1 (Raymond Briard)
• On Wings of Song (F. Mendelssohn)
• Romance (Keith Ramon Cole)

Les 18: zestiende noten en de syncope

Je leert de waarde van de zestiende noten en maakt kennis met syncopen. Als hulpmiddel bij het lezen van de muziek leer je om blokjes van vier zestiende noten als een enkel woord van vier lettergrepen te interpreteren.

Speelstukken:

• Larghetto (W. A. Mozart)
• A Syncopated Duet (François Garnier)

Les 19: achtste noot met punt

Je leert de lage Es te spelen en maakt kennis met de achtste noot met punt. Als advies bij het lezen van de enkele zestiende noot, krijg je de tip om deze te koppelen aan de daaropvolgende noot.

Speelstukken:

• Etude nr. 2 (Raymond Briard)
• Largo (Antonin Dvorák)
• Soldier's March (Robert Schumann)

Les 20: zestiende rusten

Je maakt kennis met zestiende rusten. Ook krijg je weer nieuwe aanwijzingen voor de uitvoeringspraktijk.

Speelstukken:

• Ecossaise (L. van Beethoven)
• Duetto in D-mineur (François Devienne)

Les 21: drie-achtste maat

Je leert de Cis, D en Ais in diverse liggingen. Je maakt kennis met de drie-achtste maat.
En je krijgt weer uitgebreide aanwijzingen voor je vingertechniek: de hoge-D-klep en grepen voor de Aïs.

Speelstukken:

• Etude nr. 3 (Raymond Briard)
• Andante (Franz Schubert)
• Aylesford's Piece (G.F. Handel)

Les 22: triolen en de tweetweede maat

Je maakt kennis met triolen en leert spelen in de tweetweedemaat. Bij de muzikale aanwijzingen komt de interpretatie van ritme bij jazz-stukken aan de orde.
Je studeert op toonladder en arpeggios in G-majeur, E-mineur en G-mineur.

Speelstukken:

• Dixieland Blues (J. Menz)
• Capricorn Cocktail (Peter Wastall en Derek Hyde)

Les 23: verandering van maatsoort

Je leert de lage Cis en de hoge Es en E en gaat aan de slag met stukken waarbinnen een verandering van maatsoort optreedt. Nieuwe aanwijzingen voor de toonvorming helpen je embouchure verder te ontwikkelen.

Speelstukken:

• Etude nr. 4 (Raymond Briard)
• Jazetto (Keith Ramon Cole)
• These Foolish Things (Jack Strachey)

Les 24: voorslagen en rusten van meerdere maten

Je leert wat een voorslag is en hoe meerdere maten rust kunnen worden aangegeven.
Je leert toonladders en arpeggio's spelen van D-majeur en van D-mineur.

Speelstukken

• Andante (Antionio Diabelli)
• Minuet (duet; W.A. Mozart)

Concertstukken voor les 17-24

• Folk Song Blues (uit: Folk Song Blues voor harmonieorkest; John Kinyon)
• Jamaican Rumba (Arthur Benjamin (1893-1960); arr. Peter Wastall)
• Suburban Sunday (Keith Ramon Cole)
• Carol (uit: Five Bagatelles; Gerard Finzi (1901-1956); arr. Alan Ridout
• Up Beat (trio voor 2 alten en 1 tenor; Colin Cowles)

De laatste twee pagina's van het boek bevatten een vingerzettingstabel, een overzicht van maataanduidingen en een verklarende opsomming van Italiaanse termen.

Lees verder

• Saxofoon leren door zelfstudie
• Saxofoonmethode "Horen, lezen en spelen, deel 1"
• Je eerste saxofoon kopen of huren?
• Zelf muziek leren maken als volwassene
• Zelfstandig bladmuziek instuderen met BestPractice