Past de klarinet bij jouw persoonlijkheid?

De klarinet hoort thuis in het rijtje populaire muziekinstrumenten. Dit blaasinstrument oefent een grote aantrekkingskracht uit op zowel kinderen als volwassenen. Dat komt niet alleen omdat een goede besklarinet voor beginners relatief goedkoop is, maar ook omdat veel mensen houden van de klank en de veelzijdigheid van dit instrument. Wat valt er te zeggen over de rol van de persoonlijkheid en met karaktertrekken bij de keus voor en het blijvend succes met de klarinet?

• Muziekinstrumenten en persoonlijkheid in het algemeen
• Aantrekkingskracht van de klarinet
• Klarinet en typering van de klarinettist?
• Voorkeuren bij jongens en bij meisjes
• Persoonlijke eigenschappen: oorzaak als gevolg?

Muziekinstrumenten en persoonlijkheid in het algemeen

Dat er een zekere relatie bestaat tussen een muziekinstrument en degene die erop speelt, is een overtuiging die zowel bij wetenschappers als bij ervaringsdeskundigen leeft. Sommige muziekinstrumenten zouden relatief vaak het voorkeursinstrument zijn van bepaalde soorten persoonlijkheden. Ook zouden bepaalde bepaalde karaktereigenschappen samenhangen met de keus voor een bepaald type muziekinstrument. De achterliggende gedachte daarbij is dat iemand van nature een typische houtblazer, koperblazer, toetsenist, strijker, tokkelaar of slagwerker is.

Aangezien een muziekinstrument doorgaans niet goedkoop is, is het belangrijk dat de keus goed doordacht is. In het geval van de klarinet vallen de kosten voor een beginner erg mee: veel muziekscholen raden voor de eerste jaren de voordelige Buffet Crampon besklarinet B12 aan. Deze beginnersklarinet van dit gerenommeerde klarinetmerk zit technisch goed in elkaar en klinkt volgens de meeste muziekdocenten heel behoorlijk. De delen van dit instrument die traditioneel van hout zijn gemaakt, zijn bij dit type zijn vervangen door hoogwaardige kunststof. Sommige leerlingen vervangen de kunststoffen kop door een houten kop van Buffet Crampon. Daarmee bereiken ze een warmere en rijkere klank.

Bekende wetenschappers die hebben geschreven over het verband tussen persoonlijkheid en muziekinstrument zijn onder meer Anthony Kemp (The Musical Temperament: Psychology and Personality of Musicians) en Adrian C. North (The Social Psychology of Music en Social and Applied Psychology of Music; deze boeken schreef hij samen met David John Hargreaves. Ook veel andere publicisten hebben interessante boeken en artikelen over deze materie geschreven.
Meer over de wetenschappelijke inzichten inzake dit onderwerp lees je in het artikel Muziekinstrument en persoonlijkheid.

Aantrekkingskracht van de klarinet

Als verlegen of enigszins gesloten kinderen zelf hun muziekinstrument mogen uitkiezen, valt hun keus relatief vaak op een binnen een orkest wat zachter klinkend instrument zoals de klarinet of dwarsfluit.

In een wat grotere muziekgroep kunnen deze kinderen samen met wat andere klarinettisten fijn dezelfde stempartij spelen. Dan hoeven ze geen last te hebben van de stress die het spelen van een solopartij vaak met zich brengt.

Voorbeelden van andere instrumenten waarin telkens een groepje spelers eenzelfde stem bezet, zijn de altviool, de gitaar en verschillende basinstrumenten.

Ook kinderen die eigenlijk saxofoon willen leren spelen, beginnen vaak op de besklarinet. Dit gebeurt vaak omdat de aanschafkosten van een goed instapinstrument aanzienlijk lager liggen dan die van een saxofoon. Bovendien is het geluid van een klarinet aanzienlijk zachter en dat kan een voordeel zijn als je rekening met de buren wilt houden. Een eventuele latere overstap van de klarinet naar de saxofoon vraagt weliswaar het aanleren van een andere blaastechniek, maar is relatief gemakkelijk te doen. Zie voor meer informatie over de overeenkomsten en verschillen tussen beide blaasinstrumenten het artikel Klarinet of saxofoon.

Klarinet en typering van de klarinettist?

Opvallend is dat ervaringsdeskundigen klarinettisten doorgaans als extraverter dan dwarsfluitisten beschouwen.

Verder is opgemerkt (jeugdige) bespelers van een klarinet vaak pienter en alert zijn en verschillende hobby's en interesses hebben.

Voorkeuren bij jongens en bij meisjes

Volgens Ben-Tovim en Boyd zou de klarinet vooral goed passen bij jongens die goed zijn in praktische activiteiten zoals modelbouw. De jongens zouden worden aangetrokken door de wat grotere klank en het iets lagere register dan bij de dwarsfluit het geval is. Dit stellen zij in hun boek The Right Instrument for Your Child ( dat in het Nederlandse is vertaald als: Welk instrument past bij mijn kind? Een eenvoudige methode om het meest geschikte instrument voor uw kind te kiezen, Uitgeverij Panta Rhei, 2006).

De onderzoeker Anthony Kemp vond echter geen bevestiging voor deze bevindingen in zijn The Musical Temperament: Psychology and Personality of Musicians.

Persoonlijke eigenschappen: oorzaak als gevolg?

Uit ervaringsgegevens en wetenschappelijk onderzoek blijkt dat er een duidelijke relatie bestaat tussen bepaalde karaktereigenschappen en bepaalde muziekinstrumenten waarop mensen zelf muziek (willen) maken.

De grote vraag is of die persoonlijke eigenschappen niet alleen tot uitdrukking komen door een voorkeur voor een bepaald muziekinstrument of dat het leren bespelen van een bepaald instrument eveneens kan leiden tot een verdere ontwikkeling van bepaalde trekken. Dan zou er in feite sprake zijn van een wisselwerking. Door een instrument te leren spelen, brengt iemand namelijk ook zijn zelfdiscipline en zelfvertrouwen op een hoger niveau. Bij samenspel in een orkestje of ensemble werkt iemand daarnaast ook aan verdere ontwikkeling van zijn sociale vaardigheden en vermogen tot samenwerken. Sommige kinderen leren misschien bijvoorbeeld verlegenheid dankzij het meespelen in een muziekgroepje hun verlegenheid of onzekerheid te overwinnen. Een keus voor een muziekinstrument dat goed bij jou of je kind past, kan daarmee dus indirect bijdragen aan de verdere persoonlijke ontwikkeling.

Naast onderstaande bronnen heb ik gebruik gemaakt van mijn eigen jarenlange ervaringen als multi-instrumentalist.

Lees verder

• Je eerste klarinet kopen of huren?
• Klarinetmethode "Horen, lezen en spelen, deel 1"
• Klarinetmethode "Horen, lezen en spelen, deel 2"
• Zelf muziek leren maken als volwassene
• Muziekinstrument en persoonlijkheid