Klarinet voor beginners: leren aanblazen

Klarinet voor beginners: leren aanblazen Op je klarinet de eerste noten spelen. Dat is de uitdaging voor alle beginners op dit blaasinstrument. Het begint met het voortbrengen van je eerste tonen. Hoe ontwikkel je een goede embouchure voor de klarinet? Wat is de juiste stand van je lippen en kaken bij de toonvorming? Hoe houd je de klarinet aan je mond? Hoe blaas je aan? Waar let je allemaal op als je mooie klanken uit je muziekinstrument wilt krijgen?

Wat is embouchure?

De kwaliteit en de aard van de klank die je uit je klarinet krijgt, hangt voor een groot deel af van je embouchure. Dat wil zeggen, van het totaal van factoren zoals de stand van je mond (je lippen en andere gelaatsspieren en je kaken), je ademsteun en de vorm en de richting van je luchtstroom.

Wat maakt een geoefende embouchure op de klarinet zo belangrijk?

Je embouchure is iets waaraan je altijd blijft werken, hoe gevorderd je ook bent. Zo kun je met behulp van je embouchure luid of juist zacht spelen. Met een geoefende embouchure kun je tonen omhoog of omlaag intoneren, en een persoonlijke klankkleur oproepen. Volgens sommige ervaringsdeskundigen bepaalt je embouchure wel tot 80% van de klank van je blaasinstrument.

Of je een volle, mooie en heldere toon uit je instrument krijgt, hangt vaak niet zozeer af van de kwaliteit van je instrument als wel van de geoefendheid van je embouchure (en dat laatste is, jawel, een kwestie van oefenen, oefenen, en nog eens oefenen). Een dagelijkse training van je embouchure is de snelste manier om resultaten te boeken.

Voorbereiding op het blazen van je eerste tonen

Veel echte starters op de klarinet krijgen in het begin nog geen piep uit hun instrument, hoe hard ze ook blazen. Het aanblazen van een klarinet, of dat nou een besklarinet, een esklarinet of een basklarinet is gebeurt in beginsel op dezelfde manier. Je hoeft helemaal niet hard te blazen om een volle toon uit je instrument te krijgen. In feite heb je weinig kracht nodig om het riet van je klarinet op de juiste manier met blazen in trilling te krijgen. Maar je moet wel precies weten op welke manier het aanblazen op de klarinet gaat.

Hierna leer je stap voor stap om je eerste tonen uit de klarinet te krijgen.

Maak een kussentje van je lippen

Sluit je lippen en houd ze ontspannen op elkaar. Laat nu met gesloten lippen je onderkaak iets minder dan een centimeter zakken. Je onderlip krult niet een beetje over je ondergebit heen, maar strekt zich recht omhoog en buigt zich iets naar buiten. Je trekt je onderkaak dus iets omlaag terwijl je tegelijkertijd je onderlip omhoog trekt.

Trek de bovenste kinspieren omhoog en de onderste omlaag

Trek het gedeelte van je kin boven het natuurlijke kuiltje van je kin recht omhoog. Trek vervolgens het gedeelte beneden het natuurlijke kuiltje van je kin strak omlaag over het benige deel van de kin. Zorg dat het zachte, vlezige deel van je lippen zacht en soepel blijft. Dit zachte gedeelte is van groot belang bij de ontwikkeling van je embouchure voor de klarinet.

Plaats het mondstuk van de klarinet in je mond

Houd je hoofd rechtop. Laat je kruintje het hoogste punt vormen. Breng nu de klarinet naar je mond. Een veelgemaakte fout is dat beginners op de klarinet hun hoofd naar de klarinet brengen, in plaats van omgekeerd.

Het is de bedoeling dat je slechts een klein gedeelte van het mondstuk van de klarinet in je mond steekt. Die ene centimeter ruimte tussen je kaken is voldoende voor het insteken van het mondstuk. Trek eerst met gesloten lippen een smalle en zuinige glimlach. Zorg daarbij ervoor dat je de lippen niet tuit alsof je wilt kussen. Het rood van je onderlip moet zichtbaar blijven. Je onderlip mag nooit naar binnen rollen.

Houd je lippen nog steeds op elkaar terwijl je de mondhoeken iets omhoog trekt. Breng nu het mondstuk naar de mond. Duw het mondstuk naar binnen, terwijl je de lippen in de eerder ingenomen stand houdt. Als het goed is, voel je nu dat het riet van de klarinet verticaal ligt tegen de binnenkant van het rode deel van de onderlip. Veranker nu het mondstuk stevig achter de bovenste voortanden.

Blaas op je klarinet

Nu het mondstuk van je klarinet stevig rust op het kussentje van je lippen en achter je bovenste voortanden is verankerd, blaas je tegen het riet aan.

Blaas, en laat de lucht daarbij vrij door je open keel en mondholte stromen. Als het goed is, komt er nu geluid uit je klarinet. Maak je geen zorgen als je dat geluid uitgesproken lelijk vindt. In dit stadium zul je nog geen mooie klanken uit je instrument krijgen. Op dit moment is je streven er slechts op gericht om willekeurig welk geluid met de klarinet te produceren. Als je wat verder gevorderd bent, leer je waarop je voor een goede toonvorming allemaal moet letten bij het aanzetten.

Ontspan je mondhoeken om adem te halen en opnieuw aan te blazen. Let erop dat je je wangen niet vol blaast. Let er ook op dat je de bovenlip niet slap laat worden. Bijt nooit op het mondstuk. Als het goed is, geeft de verankering van het mondstuk achter je bovenste voortanden voldoende houvast voor de klarinet. Als je kramp of een moe gevoel in je kaken krijgt, begin dan nog eens met de aanwijzingen onder het kopje 'Maak een kussentje van je lippen'.

Krijg je nu geluid uit je klarinet? Gefeliciteerd! Nu je deze basisbeginselen beheerst, kun je verder werken aan de techniek van een goede toonvorming en de verschillende manieren van aanzetten. Een handige grepentabel voor de klarinet vind je op de site van de The Woodwind Fingering Guide.

Lees verder

© 2012 - 2024 An_Schrijfstra, het auteursrecht van dit artikel ligt bij de infoteur. Zonder toestemming is vermenigvuldiging verboden. Per 2021 gaat InfoNu verder als archief, artikelen worden nog maar beperkt geactualiseerd.
Gerelateerde artikelen
Eerst klarinet later saxofoon leren spelen?Eerst klarinet later saxofoon leren spelen?De klarinet en de saxofoon zijn allebei houtblaasinstrumenten die met een enkel riet worden bespeeld. Kinderen die saxof…
Blokfluit: toonvorming voor beginnersBlokfluit: toonvorming voor beginnersUit een blokfluit krijg je heel makkelijk geluid. Maar hoe krijg je echt mooie tonen uit dit muziekinstrument? De manier…
Kun je dwarsfluiten met een piercing door je tong of lip?Kun je dwarsfluiten met een piercing door je tong of lip?Kun je dwarsfluit spelen met een piercing door je lip of je tong? Waarmee moet je rekening houden als je al dwarsfluit s…
Klarinet soortenDe klarinet is een instrument die ontstaan is rond 1700. Hij behoort tot de enkel riet blaasinstrumenten. Hij is uitgevo…

Kerkorgel in Doopsgezinde kerk in Hollum op AmelandKerkorgel in Doopsgezinde kerk in Hollum op AmelandDe Doopsgezinde kerk in Hollum op Ameland, sinds de Doopsgezind-Gereformeerde federatie Herenwegkerk genoemd, heeft een…
Gitaar leren spelen: akkoorden tokkelen en fingerpickingGitaar leren spelen: akkoorden tokkelen en fingerpickingAls je op je gitaar Engelse en Amerikaanse folk, blues of popmuziek met tokkeltechnieken wilt leren begeleiden, vind je…
Bronnen en referenties
  • The Art of Clarinet Playing; Keith Stein; Summy Birchard
  • Embouchure; Wikpedia;http://en.wikipedia.org/wiki/Embouchure
  • Ansatz (Blasinstrument); http://de.wikipedia.org/wiki/Ansatz_%28Blasinstrument%29
An_Schrijfstra (49 artikelen)
Laatste update: 10-09-2013
Rubriek: Muziek en Film
Subrubriek: Instrumenten
Bronnen en referenties: 3
Per 2021 gaat InfoNu verder als archief. Het grote aanbod van artikelen blijft beschikbaar maar er worden geen nieuwe artikelen meer gepubliceerd en nog maar beperkt geactualiseerd, daardoor kunnen artikelen op bepaalde punten verouderd zijn. Reacties plaatsen bij artikelen is niet meer mogelijk.