Makkelijk gitaar leren spelen voor echte beginners

Stel, je bent een beginner op de gitaar en je wilt zo snel mogelijk lekker comfortabel op je muziekinstrument kunnen spelen. Hoe los je het probleem op van gitaarsnaren die zo hard in je vingers snijden dat je de striemen een uur later nog kunt zien en voelen? En wat als je je vingers nog niet ver genoeg kunt spreiden om ze op de juiste plaats in de vakjes te krijgen? Hoe zit het met de juiste snaarspanning? Kan een capo helpen? Welke andere oplossingen bestaan er voor problemen met de gitaar?

Hoe kun je makkelijk een begin maken op de gitaar?

Je hebt pas een akoestische gitaar gekocht of gekregen. Vol enthousiasme ben je begonnen om erop te leren spelen. Als je andere gitaristen aan het werk ziet, lijkt de gitaar zo'n makkelijk muziekinstrument. Maar in de praktijk is het gitaar leren spelen helemaal niet zo simpel.

Al snel na je eerste pogingen om akkoorden of eenvoudige liedjes te spelen, voel je de snaren in je vingers snijden. Vooral de drie dunste, dus hoogst klinkende snaren, bezorgen je striemen op je vingertoppen. Nog lang na het spelen voel je je vingertoppen gloeien. En alsof dat nog niet alles is: je moet de grootste moeite doen om je vingers op de juiste vakjes van de gitaarhals te krijgen. Je vraagt je af wat er aan de hand is.

Je vrienden en kennissen roepen dat dit ongemak binnen de kortste keren achter de rug is, omdat je dan eelt op je vingertoppen hebt ontwikkeld en je vingers door al het oefenen soepel zijn geworden, maar zolang wil je niet wachten. Of je hebt al een aantal weken of enkele maanden flink geoefend en toch doet dit probleem zich nog altijd voor.

Wat zijn de juiste snaren voor je gitaar?

Snaarspanning

Gitaarsnaren voor een klassieke gitaar of voor een folkgitaar kun je krijgen met verschillende spanning:

• light tension (lichte snaarspanning),
• normal of medium tension (normale snaarspanning);
• hard of high tension (hoge snaarspanning);
• extra hard of extra high tension (extra hoge snaarspanning).

Geoefende gitaristen spelen doorgaans het liefst op snaren met een hoge spanning, maar als je een beginner bent, kan het prettiger zijn om eerst een tijdje op snaren met een zogenaamde normale spanning te spelen.

Snaren voor een klassieke gitaar

Op een klassieke gitaar zijn de drie melodiesnaren G, B en E doorgaans van snaren van nylon, high-tech nylon of (monofilament) carbon. Van welke soort snaren je de klank je het mooist vindt, hangt vooral af van je smaak. In elk geval zijn gewone nylonsnaren het dikst en die snijden dus het minst in je vingers. De bassnaren hebben doorgaans een nylon of (deels) zijden kern en zijn met een metaal omwikkeld. Deze laag klinkende snaren zin doorgaans allemaal dik genoeg om niet in je vingers te snijden.

Als je op een klassieke of spaanse gitaar metalen snaren zet, kan de hals de veel grotere trekkracht van de metalen snaren niet aan met als gevolg dat de hals naar voren trekt en/of dat er een scheur ontstaat, om de klassieke gitaar op een veel lagere snaarspanning is berekend.

Snaren voor een folkgitaar

Op een folk- of westerngitaar (een gitaar die een slag groter is dan een klassieke gitaar, een slagplaat heeft en soms in een of meer vrolijke kleuren is uitgevoerd) horen andere snaren dan op een klassieke gitaar.

Op de folkgitaar zijn de drie melodiesnaren doorgaans van metaal en de bassnaren zijn van metaal dat met metaal is omwikkeld. Deze snaren zijn dunner dan de snaren die voor de klassieke gitaar zijn bedoeld. Bedenk dat je geen nylon of carbonsnaren op een folkgitaar kunt zetten en geen metalen snaren op een klassieke gitaar.

Als je op een folkgitaar nylonsnaren (of carbonsnaren) zet, loop je het risico dat de hals naar achteren kromtrekt en/of dat er een scheur ontstaat. Dit komt omdat de folkgitaar door middel van een halspen berekend is op compensatie van de grote trekkracht van metalen snaren. Als er te weinig aan die hals wordt getrokken, ontstaat te grote achterwaartse druk op de hals.

Wat als het indrukken van de snaren zwaar gaat of pijn doet?

Druk je de snaren te hard in?

Beginners op de gitaar drukken soms veel te hard op de snaren. Probeer het volgende eens om na te gaan wat de beste hoeveelheid druk op de snaren is.

• Laat je vinger op de snaar rusten, maar druk de snaar niet helemaal tot de toets. Sla de snaar aan. Als het goed is, klinkt deze nu gedempt en dof
• Oefen nu steeds een klein beetje meer druk uit met je vinger terwijl je de snaar telkens aanslaat. Stop als je een soort zoemgeluid hoort. Nu weet je dat je al bijna de juiste druk te pakken hebt.
• Druk de snaar nu nog een heel klein beetje verder in en je hoort bij het aanslaan een mooi helder geluid. Nu weet je hoe weinig druk er slechts nodig is om een toon goed te doen klinken.

Past een lagere snaarspanning beter bij jou?

Als bovenstaande tip niet voldoende helpt, kun je overwegen in snaren met een wat lagere spanning op je gitaar te zetten. Dan kun je de snaren wat gemakkelijker indrukken. Over de vraag welke set snaren met wat lichtere spanning voor jouw gitaar geschikt is, kun je je het beste laten adviseren door een muziekwinkel die kennis van zaken heeft. Vaak vind je daar een grote collectie van verschillende gitaarsnaren met verschillende klankeigenschappen en verschillende spanning.

Is er sprake van een te hoge 'actie'?

Ook kan de afstand tussen de snaar en de hals te hoog zijn (een te hoge 'actie'). Dan is de gitaar over de hele hoogte moeilijk speelbaar en moet je heel hard duwen om de snaar goed tegen de hals aan te krijgen. Maar als je de gitaar in een goede muziekzaak heb gekocht, mag je erop vertrouwen dat de gitaar naar behoren voor je is afgesteld. Zeker als je een absolute beginner bent, kun je het afstellen van de gitaar beter aan de vakman overlaten.

Als de vingers van je linkerhand al te ver moeten strekken

Ben je nog maar kort bezig op de gitaar, dan vind je het mogelijk moeilijk om je vingers bij sommige grepen ver genoeg te spreiden. Het goede nieuws is dat als je al wat langere tijd hebt geoefend, de vingers van je linkerhand steeds soepeler worden en verder kunnen strekken dan in de eerste maanden het geval is.

Een bekende oplossing voor dit algemeen voorkomende probleem is het gebruik van een capo (voluit 'capodastro' of 'capotasto'). Functioneel gezien is dit een verplaatsbare topkam (de kam op de kop van de gitaarhals). Soms kan een capo worden gebruikt in gevallen waarin je anders een aantal barrégrepen zou moeten toepassen.

Meestal zet je de capo op de derde positie (dus in het derde vakje gerekend vanaf de kop van de gitaar), maar desnoods zou je de capo ook op de vijfde positie kunnen plaatsen. Aangezien de afstand tussen de fretten kleiner wordt naarmate je dichter bij het klankgat speelt, hoef je bij gebruik van een capo minder ver te rekken of te strekken. Dat kan je speelcomfort sterk verhogen.

Stel dat je de capo op de derde positie plaatst, dan klinkt alle muziek dus anderhalve toon, oftewel een kleine terts hoger. Je kunt dan nog steeds meespelen met een stuk op cd of mp3 met behulp van het gratis computerprogramma BestPractice 1.03. Je moet in dat programma dan wel de toonhoogte met anderhalve noot verhogen. Het leuke van die software is bovendien dat je alle cd- en mp3-muziek in het door jou gewenste tempo kunt afspelen en dat je ook een lastige passage daarin kunt selecteren en afzonderlijk net zo lang laten herhalen totdat je die passage perfect kunt meespelen.

Bijgeluiden van gitaarsnaren

Waarschijnlijk erger je je van tijd tot tijd aan de ongewenste bijgeluiden van je gitaarsnaren. Je leest meer over de oorzaken en oplossingen daarvan in het artikel Zeven oplossingen voor bijgeluiden van gitaarsnaren.

Lees verder

• Zithouding bij de gitaar
• De gitaar en je linkerhand: de basishouding
• Een capo op je gitaar
• Zelfstandig bladmuziek instuderen met BestPractice
• Zelfstandig bladmuziek instuderen met muzieknotatiesoftware